عوامل موثر بر بازار سهام

بسیاری از ما اهداف و آرزوهای زیادی در زندگی برای دستیابی داریم و اقدامات لازم را در راستای رسیدن به آن اهداف انجام می‌دهیم. برنامه‌ریزی دقیق مالی، از طریق سود سهام و سرمایه‌گذاری پاداش قابل قبولی به ما می‌دهد تا با کمک آن بتوانیم یکی پس از دیگری لیست رویاها و اهداف خود را تیک بزنیم. یکی از اصول برنامه‌ریزی مالی آینده، سرمایه‌گذاری است. برای مقابله با تورم و ساخت یک ستون مستحکم اقتصادی، پول خود را در عناصر مختلف مالی سرمایه‌گذاری می‌کنیم با این ایده که سرمایه‌گذاری ما به تدریج مانند گیاهی که به خوبی آبیاری شده، رشد خواهد کرد و به ثمر خواهد نشست.

راه‌های زیادی برای سرمایه‌گذاری وجود دارد که رایج‌ترین آنها سرمایه‌گذاری در صندوق‌های مشترک، صندوق تأمین عمومی، طلا و املاک و مستغلات است. این دسته سرمایه‌گذاری‌ها عمدتاً سرمایه‌گذاری‌های کم‌ریسک و با بازدهی پایین هستند، به این معنی که اطمینان از ایمن بودن سرمایه‌گذاری شما وجود دارد، اما در عین حال، بازده نهایی از آنچه مورد انتظار است پایین‌تر خواهد بود.

با این حال، اگر آماده ریسک‌پذیری بیشتری هنگام سرمایه‌گذاری خود هستید، گزینه‌های دیگری نیز وجود دارد که به عنوان سرمایه‌گذاری با ریسک بالا و بازده بالا شناخته می‌شوند. به سادگی می‌توان دریافت که شخص سرمایه‌گذار در ازای ریسک بیشتر، بازدهی بسیار بالاتری دریافت خواهد کرد.

رایج‌ترین و محبوب‌ترین راه برای رسیدن به این هدف، سرمایه‌گذاری در بازار سهام است. اجازه دهید برای درک بهتر دنیای اقتصادی بازار سهام، به بررسی عمیق‌تر آن بپردازیم.

بازار سهام (بورس) چیست؟

بازار سهام، مکان یا بستری است که سرمایه‌گذاران می‌توانند اسناد مالی مانند سهام و اوراق قرضه را خریداری کنند و یا بفروشند. اما سهام یا سهم چیست؟ در ابتدایی‌ترین اصطلاح، زمانی که شخصی شرکتی را افتتاح می‌کند، به تنهایی یا همراه با گروهی از افرادی که شرکت را تامین مالی کرده‌اند، مالکان شرکت محسوب می‌شوند. حال اگر آنها بخواهند پول بیشتری برای شرکت جمع‌آوری کنند، یا در سطح جهانی گسترش یابند، یکی از گزینه‌هایی که دارند این است که شرکت خود را عمومی کنند. عمومی کردن شرکت، به ساده‌ترین عبارت، این است که شرکت در قالب سهام در دسترس عموم قرار داده شود. هنگامی که شرکت سهامی عام شد، مردم عادی قادر خواهند بود تا سهام شرکت را خریداری کنند و جزو مالکان شرکت محسوب شوند.

چرا سرمایه‌گذاری در بورس ریسک محسوب می‌شود؟

مانند هر فعالیت دیگری در زندگی، هر چه میزان ریسک کاری بالاتر باشد، پاداشی که از آن دریافت خواهید کرد نیز بیشتر خواهد بود. برخلاف سایر گزینه‌های سرمایه‌گذاری، بازار سهام می‌تواند کمی ریسک‌پذیر باشد، اما بازده آن بسیار بیشتر خواهد بود. یکی از دلایل اصلی این ریسک‌پذیری، نوسانات بازار است. بازار سهام بسیار پرنوسان و به شدت غیرقابل پیش‌بینی است.

این بدان معنی است که قیمت سهام خریداری شده ممکن است به دلایلی کاهش یا افزایش یابد که گاهی قابل توضیح نیستند، اگرچه در اکثر مواقع دلایل این نوسانات قیمتی می‌تواند قابل تحلیل و تفسیر باشد.

با توجه به روند حرکت قیمت‌ها، بازار سهام یک چشم‌انداز پرریسک محسوب می‌شود. با تمام این تفاسیر، اگر بازار را با جزئیات زیاد مطالعه کنید و زمان کافی را روی نوسانات بازار سرمایه‌گذاری کنید، می‌توانید از مزایای آن بهره‌مند شوید. اولین قدم برای این منظور، درک عوامل موثر بر قیمت سهام است. چه پارامترهایی می‌تواند باعث افزایش یا کاهش قیمت سهام شود؟ به خواندن این مقاله ادامه دهید تا با این عوامل و دلایل آشنا شوید.

عوامل موثر بر بورس

عرضه و تقاضا برای بورس

عوامل زیادی وجود دارد که بر بازار تأثیر گذار است؛ اما اگر تمام آنچه را که بیرون از بازار رخ می‌دهد نادیده بگیرید و به اساسی‌ترین عامل نگاه کنید، یافتن آن بسیار ساده است: عرضه و تقاضا. مانند همه کالاها، عدم تعادل بین عرضه و تقاضا باعث افزایش یا کاهش قیمت سهام می‌شود. اگر سیب‌زمینی به طور ناگهانی کمیاب شود و افراد بیشتری برای خرید آن صف بکشند، قیمت سیب‌زمینی بلافاصله شروع به افزایش یافتن می‌کند.

دقیقا مشابه به همین مثال، اگر شرکتی خوب کار کند و افراد زیادی تمایل داشته باشند سهام آن شرکت را بخرند، عدم تعادل بین میزان سهام قابل خرید و سهام عرضه شده جهت فروش ایجاد می‌شود که منجر به بالا رفتن قیمت سهام آن شرکت می‌شود؛ و در صورتی که تعداد زیادی سهام جهت فروش وجود داشته باشد، اما کسی مایل به خرید آنها نباشد، عکس اتفاق قبل برای قیمت آن سهام رخ می‌دهد؛ در این صورت قیمت سهام سقوط خواهد کرد.

عوامل درونی شرکت‌های حاضر در بازار سهام که بر قیمت سهام آنها تاثیر گذار است

بدیهی است که اگر شرکتی دارای سهام عمومی باشد، هر اتفاقی که در داخل شرکت می‌افتد مستقیماً بر قیمت سهام تأثیر می‌گذارد. بنابراین، اگر شرکتی با عرضه موفق محصول، افزایش درآمد، کاهش بدهی‌ها و هجوم بیشتر سرمایه‌ی سرمایه‌گذاران، در حال رشد و حرکت به سمت پیشرفت باشد، در این صورت قیمت سهام شرکت افزایش خواهد یافت، زیرا افراد زیادی مایل به خرید سهام چنین شرکتی هستند که به تدریج موفق‌تر می‌شود.

با این حال، اگر شرکت متحمل ضرر، خرابی محصول، انباشت بدهی یا مواردی از این دست شود، اکثریت سهامداران آن می‌خواهند سهام چنین شرکتی را بفروشند و در نتیجه قیمت سهام آن کاهش می‌یابد.

از دیگر عوامل اساسی و کلیدی که از درون شرکت می‌تواند باعث بالا و پایین رفتن قیمت سهام شود عبارتند از تغییرات در مدیریت شرکت، ادغام دو یا چند شرکت و توسعه و پیشرفت شرکت.

احساسات سرمایه‌گذاران نسبت به بازار سهام

احساسات سرمایه‌گذاران نیز می‌تواند بر قیمت‌های بازار سهام تأثیر بگذارد. نحوه عملکرد بازار سهام با نحوه تزریق پول توسط سرمایه‌گذاران ارتباط دارد. اگر سرمایه‌گذاران ریسک بیشتری بپذیرند و با هیجان زیاد سرمایه‌گذاری کنند، قیمت سهام بالا می‌رود. از سوی دیگر، اگر سرمایه‌گذاران آرام‌تر باشند و صبر و دوری از هیجان را به ریسک ترجیح دهند، قیمت سهام پایین می‌آید. دو عامل در این زمینه وجود دارد:

بازار صعودی (بازار گاوی - Bullish market):

بازار صعودی، بازاری است که در آن سرمایه‌گذار اعتماد به نفس بیشتری دارد در حالی که ریسک می‌کند و به شیوه‌ای بسیار تهاجمی‌تر سرمایه‌گذاری می‌کند. وقتی افراد بیشتری با اطمینان سرمایه‌گذاری می‌کنند، تقاضا افزایش می‌یابد و منجر به افزایش قیمت سهام می‌شود.

بازار نزولی (بازار خرسی - Bearish market):

بازار نزولی، بازاری است که در آن سرمایه‌گذار بیشتر نگران ریسک‌ها و از دست دادن سرمایه‌ی خود است و بنابراین، با در نظر گرفتن ایمنی، با اطمینان کمتری سرمایه‌گذاری می‌کند. این امر باعث رکود بازار و در نهایت کاهش قیمت سهام می‌شود.

نرخ بهره موثر بر بازار سهام

رویدادهای بانک مرکزی کشورها به طور مستقیم بر قیمت سهام تأثیر می‌گذارد. بانک مرکزی نرخ‌های بهره را در کشور تعیین می‌کند و نسبت به تغییر آن در فواصل منظم برای تثبیت اقتصاد ادامه می‌دهند. به طور طبیعی، نرخ بهره بالاتر به این معنی است که شرکت‌ها مجبور خواهند بود تا بهره بیشتری برای وام‌های خود پرداخت کنند و در نتیجه سود کمتری عاید خودشان شود.

این امر باعث کاهش قیمت سهام خواهد شد. برعکس، نرخ‌های بهره پایین‌تر به این معنی است که شرکت‌ها اکنون می‌توانند با هزینه‌هایی به مراتب کمتر از بانک‌ها وام دریافت کنند، که در نتیجه قادر خواهند بود میزان بیشتری از سود فروششان را پس‌انداز کرده و سود بیشتری حاصل کنند که در این صورت قیمت سهام بالا می‌رود.

عوامل سیاسی موثر بر بازار سهام

یکی از مهمترین عوامل موثر بر بازار سهام، فضای سیاسی کشورها است. اگر فضای سیاسی دچار آشفتگی باشد، دولت ضعیف به نظر برسد، خطر وقوع جنگ وجود داشته باشد، یا حتی اگر احساسات عمومی نسبت به دولت فعلی مثبت نباشد، قیمت سهام پایین می‌آید.

به همین ترتیب، اگر دولت قوی به نظر برسد، با حمایت عمومی مناسب، قیمت سهام بهتر و پویاتر خواهد بود. همچنین اگر دولت سیاست‌های توسعه‌ای خوبی داشته باشد، باعث می‌شود سرمایه‌گذاران با اشتیاق بهتری سرمایه‌گذاری کنند، در حالی که دولت با برنامه توسعه ضعیف می‌تواند منجر به کاهش قیمت سهام شود.

رویدادهای جاری روزمره که بر بازار سهام تأثیر می‌گذارد

اخبار و سایر رویدادهای جاری نیز بر بازار سهام تأثیر می‌گذارد. از جمله رویدادهای کنونی که بر بازار سهام تأثیر می‌گذارد می‌توان به هرگونه آشفتگی سیاسی، جنگ داخلی یا شورش گروه‌ها یا حملات تروریستی اشاره کرد. چنین رویدادهایی باعث می‌شود قیمت سهام به شدت کاهش یابد و بر نوسانات بازار تأثیر مستقیم بگذارد.

بلایای طبیعی بر بازار سهام

بلایایی مانند زلزله و سیل به شدت قیمت سهام را کاهش می‌دهد. علت این رخداد در بازار چیزی جز تخریب اموال و سایر دارایی‌های شرکت‌ها نیست که جزو زیان آنها محسوب خواهد شد. این زیان‌های سنگین منجر به کاهش قیمت سهام در بازار سرمایه می‌شود. به دلیل ایجاد خرابی احتمالی در خط تولید و توقف آن و همچنین اختلالاتی که در حمل و نقل کالا و تولیدات شکل می‌گیرد، میزان فروش شرکت تحت تأثیر قرار خواهد گرفت. بنابراین، هنگامی که بلایای طبیعی رخ می‌دهد، قیمت سهام به طور قطع کاهش می‌یابد.

نرخ ارز موثر بر قیمت سهام

چگونگی وضعیت برابری ارز کشورها در رابطه با دلار یا سایر ارزهای خارجی نیز یکی از عوامل موثر بر قیمت سهام در بازار است. یک واحد پولی قوی به این معنی است که اقتصاد در حال رشد است و این منجر به افزایش قیمت سهام خواهد شد. با این حال، در شرایطی که عملکرد واحد پولی کشور تحت تاثیر قرار بگیرد، پیامدهای متفاوتی برای افراد مختلف به وجود خواهد آمد.

زمانی که ارزش پول داخلی افزایش یابد، قیمت کالاها و تولیدات داخلی در خارج از کشور افزایش می‌یابد که منجر به کاهش تقاضا می‌شود و صادرکنندگان متضرر می‌شوند در نتیجه قیمت سهام آن شرکت پایین می‌آید. در طرف مقابل واردکنندگان می‌توانند کالاهای وارداتی را با قیمت کمتری خریداری کنند و موجودی انبار و بالطبع قیمت سهام آنها افزایش می‌یابد. وقتی پول داخلی ضعیف می‌شود، دقیقاً برعکس آنچه گفته شد، اتفاق می‌افتد، یعنی قیمت سهام صادرکنندگان بالا می‌رود، در حالی که قیمت سهام واردکنندگان کاهش می‌یابد.

در نهایت می‌توان به شکل خلاصه اینطور نتیجه گرفت، که سرمایه‌گذاری در بازار سهام چیزی است که می‌تواند بیشترین بازده را در مقایسه با سایر اشکال سرمایه‌گذاری داشته باشد؛ اما خطرات قابل توجهی نیز به همراه دارد. اما هیچ‌کس نمی‌تواند انکار کند که اگر ریسک‌های بازار به حساب آورده شوند، قطعا بازدهی نهایی با ریسک‌ها مطابقت خواهد داشت. عوامل فوق برخی از عواملی هستند که مستقیماً بر بازار سهام تأثیر می‌گذارند و نگاه دقیق به این عوامل به شما کمک می‌کند تا صحیح‌تر تصمیم بگیرید که چه زمانی سهام بخرید یا بفروشید. هنگامی که نوبت به سرمایه‌گذاری در بازار سهام می‌رسد، زمان‌بندی ورود و خروج بسیار کلیدی خواهد بود.