متاورس در مقابل واقعیت مجازی: مروری بر تفاوت های کلیدی

متاورس و واقعیت مجازی (VR) هرچند که ارتباط تنگاتنگی با هم دارند، اما تفاوت‌های کلیدی میان این دو وجود دارد. در واقع، واقعیت مجازی یک فناوری است که می‌تواند به عنوان یکی از اجزای اصلی متاورس به کار گرفته شود، اما متاورس مفهومی بزرگ‌تر و گسترده‌تر از صرفاً یک تجربه واقعیت مجازی است. در ادامه با این مقاله از اودی فایننس همراه باشید.

متاورس چیست؟

متاورس (Metaverse) ترکیبی از دو واژه “Meta” به معنای فراتر و “Universe” به معنای جهان است و به فضایی مجازی اشاره دارد که در آن افراد می‌توانند به صورت آنلاین و از طریق دستگاه‌های مختلف مانند کامپیوترها، گوشی‌ها و به خصوص دستگاه‌های واقعیت مجازی (VR) و واقعیت افزوده (AR) تعامل داشته باشند. این فضا نوعی دنیای دیجیتال موازی با دنیای فیزیکی ما است که در آن کاربران قادر به تجربه‌های متنوعی مانند خرید، کار، بازی، آموزش و حتی تعاملات اجتماعی هستند.

ویژگی‌های متاورس:

جهان‌های مجازی پایدار: متاورس یک جهان پایدار و همواره در دسترس است. به این معنا که حتی وقتی شما از این فضا خارج می‌شوید، فعالیت‌ها و تغییرات همچنان ادامه دارند.
ارتباطات اجتماعی گسترده: افراد در متاورس می‌توانند از طریق آواتارهای دیجیتال خود با دیگران ارتباط برقرار کنند. این آواتارها نماینده افراد در این دنیای مجازی هستند.
اقتصاد مجازی: در متاورس کاربران می‌توانند دارایی‌های دیجیتال داشته باشند، خرید و فروش کنند و حتی از طریق ارزهای دیجیتال و قراردادهای هوشمند به تجارت و سرمایه‌گذاری بپردازند.
ادغام واقعیت مجازی و واقعیت افزوده: متاورس به شدت به فناوری‌های واقعیت مجازی (VR) و واقعیت افزوده (AR) وابسته است. این تکنولوژی‌ها تجربه‌های مجازی را بسیار طبیعی‌تر و همه‌جانبه‌تر می‌کنند.
تعاملی بودن: کاربران قادر هستند محیط‌های مجازی را خلق، تغییر و کنترل کنند. بازی‌ها، محیط‌های کاری و اجتماعی، کنفرانس‌ها و کلاس‌های آموزشی از جمله فعالیت‌های تعاملی در متاورس هستند.

آینده متاورس:
متاورس از طریق شرکت‌های بزرگ فناوری مانند فیس‌بوک (که حتی نام خود را به “Meta” تغییر داد) به شدت در حال توسعه است. بسیاری از کارشناسان معتقدند که متاورس می‌تواند آینده اینترنت باشد و به نوعی نسل بعدی وب یا وب ۳.۰ محسوب شود.

کاربردهای متاورس:

سرگرمی و بازی: بازی‌های ویدئویی و فضاهای تفریحی که کاربران می‌توانند در آن شرکت کنند.
آموزش: کلاس‌های مجازی تعاملی که به دانشجویان اجازه می‌دهند در محیط‌های شبیه‌سازی شده شرکت کنند.
کار و همکاری: دفاتر مجازی که افراد می‌توانند از راه دور در آنها به تعامل و همکاری بپردازند.
تجارت و خرید: فروشگاه‌های مجازی که افراد می‌توانند از آن‌ها خرید کنند.

متاورس هنوز در حال توسعه است، اما پیش‌بینی می‌شود که در آینده به بخش مهمی از زندگی روزمره مردم تبدیل شود.

شرکت در دوره‌ جامع ارز دیجیتال، به افراد امکان می‌دهد تا بهتر با مفاهیم کاربردی در کریپتوکارنسی و نحوه کارکرد آن آشنا شوند و با اطمینان و آمادگی بیشتر به معاملات در بازار رمز ارزها بپردازند و این مزایا به آنها کمک می‌کند تا از سرمایه خود در برابر ریسک‌ها و خطرات بازار بهتر محافظت کنند.

واقعیت مجازی چیست؟

واقعیت مجازی (Virtual Reality یا VR) در عصر حاضر به عنوان یکی از تکنولوژی‌های نوین و پیشرفته، تجربه‌ای همه‌جانبه و شبیه‌سازی شده را برای کاربران ایجاد می‌کند. در این فضا، کاربران با استفاده از تجهیزات خاصی مانند هدست‌های واقعیت مجازی، به محیطی دیجیتالی منتقل می‌شوند که حس حضور در یک دنیای مجازی را برای آن‌ها فراهم می‌کند. این دنیای مجازی می‌تواند یک شبیه‌سازی کامپیوتری از دنیای واقعی یا یک فضای کاملاً تخیلی باشد.

تکنولوژی‌های مرتبط با واقعیت مجازی

در دنیای امروز، واقعیت مجازی به لطف پیشرفت‌هایی در حوزه‌های مختلف تکنولوژی، به یک ابزار کاربردی و تعاملی تبدیل شده است. تجهیزات مورد استفاده در VR شامل موارد زیر است:

هدست‌های واقعیت مجازی (VR Headsets): ابزار اصلی برای تجربه VR. این هدست‌ها دارای نمایشگرهای داخلی هستند که محیط مجازی را به نمایش می‌گذارند و با سنسورهایی مثل ژیرسکوپ، حرکات سر کاربر را دنبال می‌کنند. از معروف‌ترین هدست‌ها می‌توان به Oculus Rift، HTC Vive و PlayStation VR اشاره کرد.
کنترلرهای حرکتی: برای تعامل با دنیای مجازی، کاربران از کنترلرهای دستی استفاده می‌کنند که حرکات دست و انگشت‌ها را شبیه‌سازی می‌کند.
سنسورهای ردگیری حرکات بدن: برای تجربه‌ای فراگیرتر، برخی سیستم‌های VR از سنسورهایی استفاده می‌کنند که کل حرکات بدن کاربر را دنبال می‌کنند.
صوت سه‌بعدی: صدای چندجهتی به کاربر حس عمیق‌تری از محیط مجازی می‌دهد و تجربه را طبیعی‌تر می‌کند.

کاربردهای واقعیت مجازی در عصر حاضر

سرگرمی و بازی‌ها: صنعت بازی‌سازی بزرگ‌ترین استفاده‌کننده از تکنولوژی واقعیت مجازی است. بازی‌های VR تجربه‌ای بسیار فراگیر و واقعی را برای بازیکنان فراهم می‌کنند. بازیکنان می‌توانند به دنیای بازی قدم بگذارند و با محیط و شخصیت‌ها تعامل کنند.
آموزش و شبیه‌سازی‌ها: VR به عنوان ابزاری مؤثر در آموزش و شبیه‌سازی در صنایع مختلف مانند هوافضا، پزشکی، مهندسی و نظامی به کار می‌رود. برای مثال:
- آموزش جراحی: جراحان می‌توانند با استفاده از شبیه‌سازهای VR، بدون خطر برای بیمار، تکنیک‌های جراحی را تمرین کنند.
- آموزش خلبانی: خلبانان می‌توانند در شبیه‌سازهای پرواز، شرایط مختلف پرواز را تجربه کنند.
معماری و طراحی: معماران و طراحان داخلی از واقعیت مجازی برای ارائه مدل‌های سه‌بعدی و تجسم پروژه‌های خود قبل از ساخت استفاده می‌کنند. این ابزار به آن‌ها کمک می‌کند تا تغییرات مورد نیاز را پیش از اجرای فیزیکی اعمال کنند.
درمان‌های پزشکی و روان‌شناختی: واقعیت مجازی به عنوان یک ابزار درمانی برای درمان فوبیاها، اضطراب و اختلالات استرس پس از سانحه (PTSD) استفاده می‌شود. بیمار با قرار گرفتن در یک محیط کنترل‌شده، می‌تواند با ترس‌های خود به تدریج روبه‌رو شود.
گردشگری مجازی: واقعیت مجازی این امکان را فراهم کرده است که کاربران بتوانند به صورت مجازی از مکان‌های گردشگری، موزه‌ها و سایت‌های تاریخی بازدید کنند.
کار و همکاری از راه دور: با توجه به افزایش کار از راه دور، شرکت‌ها از VR برای ایجاد محیط‌های کاری مجازی استفاده می‌کنند که کارمندان می‌توانند در آن به صورت تعاملی با هم همکاری کنند.

چالش‌ها و محدودیت‌های واقعیت مجازی

با اینکه واقعیت مجازی تکنولوژی شگفت‌انگیزی است، اما هنوز برخی چالش‌ها و محدودیت‌ها در راه گسترش آن وجود دارد:

قیمت بالا: تجهیزات VR هنوز نسبتاً گران هستند و دسترسی به این تکنولوژی برای همه کاربران ممکن نیست.
ناراحتی جسمی: برخی افراد هنگام استفاده از VR دچار سردرد، سرگیجه یا حالت تهوع می‌شوند که به آن cybersickness گفته می‌شود.
نیاز به قدرت پردازشی بالا: برای ایجاد تجربه‌های واقعیت مجازی با کیفیت بالا، نیاز به کامپیوترهای قدرتمند با کارت گرافیک‌های پیشرفته است.

آینده واقعیت مجازی

با توسعه روزافزون تکنولوژی‌های VR و افزایش کیفیت و کاهش هزینه‌ها، انتظار می‌رود که واقعیت مجازی در بسیاری از جنبه‌های زندگی روزمره جایگاه بیشتری پیدا کند. از جمله پیشرفت‌های آینده می‌توان به بهبود تجربه حسی (مانند لمس و بویایی در محیط مجازی) و ایجاد دنیای مجازی اجتماعی اشاره کرد که افراد بتوانند در آن به صورت روزمره زندگی کنند، مشابه آنچه در متاورس پیش‌بینی می‌شود.

در مجموع، واقعیت مجازی نه تنها در حوزه‌های سرگرمی، بلکه در آموزش، درمان، تجارت و بسیاری از صنایع دیگر تحولی بنیادین ایجاد کرده و در آینده نقشی حتی گسترده‌تر ایفا خواهد کرد.

سیر تاریخی متاورس و واقعیت مجازی

سیر تاریخی متاورس و واقعیت مجازی (VR) به مرور زمان از ایده‌های اولیه علمی-تخیلی تا توسعه فناوری‌های پیشرفته امروزی طی شده است. این دو مفهوم، هرچند در حال حاضر با هم مرتبط هستند، تاریخچه متفاوتی دارند که به مرور زمان با هم هم‌پوشانی پیدا کرده‌اند.

سیر تاریخی واقعیت مجازی (Virtual Reality)

دهه ۱۹۶۰: ایده‌های اولیه و اولین دستگاه‌ها
- ۱۹۶۲: Sensorama: یکی از اولین تلاش‌ها برای ایجاد تجربه‌ای شبیه به واقعیت مجازی توسط مورتون هایلیگ (Morton Heilig). این دستگاه سینمایی با استفاده از تصاویر سه‌بعدی، صدا، بو و حتی لرزش، تجربه‌ای چندحسی به کاربر می‌داد.
- ۱۹۶۸: اولین هدست واقعیت مجازی (Sword of Damocles): ایوان ساترلند (Ivan Sutherland) اولین هدست واقعیت مجازی را ساخت که به کامپیوتر متصل می‌شد و یک محیط ساده سه‌بعدی را نمایش می‌داد. این دستگاه بزرگ و سنگین بود و باید به سقف وصل می‌شد، اما اساس هدست‌های امروزی VR را پایه‌گذاری کرد.
دهه ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰: توسعه مفهومی و تکنولوژیکی
- دهه ۱۹۷۰: در این دهه، مفاهیم شبیه‌سازی دیجیتال و محیط‌های تعاملی بیشتر در دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی مورد بررسی قرار گرفتند. از جمله کاربردهای اولیه VR در شبیه‌سازی‌های نظامی و آموزش خلبانی بود.
- دهه ۱۹۸۰: توسعه هدست‌های VR پیشرفته‌تر: در این دوره، دستگاه‌هایی مانند VPL Research توسط جارون لانیر (Jaron Lanier) معرفی شدند. لانیر یکی از اولین کسانی بود که واژه “واقعیت مجازی” را به کار برد. او همچنین دستکش‌های حساس به حرکت را توسعه داد که به کاربران امکان تعامل با محیط مجازی را می‌داد.
دهه ۱۹۹۰: ورود به صنعت سرگرمی
- ۱۹۹۱: SEGA VR: شرکت SEGA اولین هدست‌های VR برای بازی‌های ویدئویی را معرفی کرد، اما به دلیل مشکلات فنی و تجربه ضعیف کاربر هرگز به بازار عرضه نشد.
- ۱۹۹۵: Virtual Boy: نینتندو محصولی به نام Virtual Boy را برای تجربه بازی‌های ویدئویی در دنیای سه‌بعدی عرضه کرد، اما این محصول نیز به دلیل کیفیت پایین و مشکلات طراحی با شکست مواجه شد.
دهه ۲۰۰۰: تجاری‌سازی محدود و پیشرفت‌های تحقیقاتی
- در این دوره، اگرچه استفاده از واقعیت مجازی در صنعت بازی و سرگرمی کاهش یافت، اما تحقیقات و توسعه این فناوری در صنایع دیگر مانند پزشکی، نظامی و مهندسی ادامه پیدا کرد.
دهه ۲۰۱۰: احیای واقعیت مجازی و شروع عصر جدید
- ۲۰۱۲: Oculus Rift: هدست Oculus Rift که توسط پالمر لاکی (Palmer Luckey) توسعه یافت، شروع‌کننده یک تحول جدید در دنیای واقعیت مجازی بود. این هدست در Kickstarter به سرعت محبوب شد و در سال ۲۰۱۴ توسط فیس‌بوک (Meta) خریداری شد.
- توسعه HTC Vive و PlayStation VR: با ورود این محصولات به بازار، واقعیت مجازی وارد جریان اصلی شد و در صنعت بازی‌های ویدئویی و سرگرمی‌های تعاملی محبوبیت بیشتری پیدا کرد.

سیر تاریخی متاورس (Metaverse)

دهه ۱۹۸۰: ایده‌های اولیه در ادبیات علمی-تخیلی
- ۱۹۸۴: رمان “Neuromancer” نوشته ویلیام گیبسون: این رمان یکی از اولین نمونه‌هایی بود که مفهومی شبیه به متاورس را به تصویر کشید. در این کتاب، گیبسون از مفهوم “فضای سایبری” استفاده کرد که افراد می‌توانند در آن به دنیایی مجازی متصل شوند.
- ۱۹۹۲: رمان “Snow Crash” نوشته نیل استفنسون: این کتاب واژه “متاورس” را به عنوان دنیای مجازی جایگزین دنیای واقعی معرفی کرد. کاربران از طریق آواتارهای خود به این دنیای دیجیتالی متصل می‌شدند و با هم تعامل داشتند.
دهه ۱۹۹۰: اولین تلاش‌ها برای خلق دنیای مجازی
- ۱۹۹۵: Active Worlds: یکی از اولین پلتفرم‌های اجتماعی سه‌بعدی که کاربران می‌توانستند در آن دنیای خود را بسازند و با دیگران تعامل داشته باشند.
- ۱۹۹۹: The Sims: هرچند The Sims یک دنیای مجازی محدود بود، اما به شدت محبوب شد و مفاهیم شبیه‌سازی زندگی و تعامل اجتماعی را در دنیای دیجیتال معرفی کرد.
دهه ۲۰۰۰: ظهور دنیای‌های مجازی پیشرفته
- ۲۰۰۳: Second Life: یکی از برجسته‌ترین نمونه‌های دنیای مجازی که به نوعی اولین نسخه اولیه متاورس به حساب می‌آید. کاربران در این دنیای مجازی می‌توانستند با یکدیگر تعامل کنند، دارایی‌های مجازی بخرند و حتی کسب‌وکارهای دیجیتالی راه‌اندازی کنند.
دهه ۲۰۱۰: توسعه و گسترش مفاهیم متاورس
- در این دوره، مفهوم متاورس همچنان در حال رشد بود و پلتفرم‌های متعددی برای بازی‌های آنلاین چندنفره و دنیای‌های مجازی مانند Minecraft و Roblox به وجود آمدند که به کاربران اجازه می‌دادند دنیاهای خود را بسازند و تجربه‌های تعاملی داشته باشند.
۲۰۲۰: تولد متاورس مدرن و افزایش توجه جهانی
- ۲۰۲۱: تغییر نام فیسبوک به Meta: این اقدام نمادی از تمرکز فیس‌بوک بر ایجاد متاورس بود. مارک زاکربرگ اعلام کرد که هدف شرکت Meta ایجاد یک دنیای مجازی گسترده است که افراد بتوانند در آن کار کنند، تفریح کنند و زندگی کنند.
- پلتفرم‌های مبتنی بر بلاک‌چین و NFT: در این دوره، پروژه‌های مبتنی بر بلاک‌چین مانند Decentraland و The Sandbox پدیدار شدند که به کاربران امکان خرید و فروش دارایی‌های دیجیتالی به صورت NFT را می‌دادند. این پروژه‌ها به عنوان بخش مهمی از آینده متاورس شناخته می‌شوند.

جمع‌بندی و نقاط اشتراک متاورس و واقعیت مجازی

واقعیت مجازی فناوری‌ای است که به کاربران امکان می‌دهد در محیط‌های مجازی به صورت تعاملی و همه‌جانبه حضور پیدا کنند.
متاورس به عنوان یک دنیای مجازی همه‌جانبه که افراد در آن می‌توانند با استفاده از فناوری‌هایی مانند واقعیت مجازی، واقعیت افزوده و اینترنت با یکدیگر تعامل کنند، به تدریج در حال شکل‌گیری است.
این دو مفهوم اکنون با هم هم‌پوشانی دارند و واقعیت مجازی به عنوان یکی از ابزارهای اصلی ورود به متاورس عمل می‌کند.

متاورس در مقابل واقعیت مجازی: تفاوت های کلیدی

متاورس و واقعیت مجازی (VR) هرچند که ارتباط تنگاتنگی با هم دارند، اما تفاوت‌های کلیدی میان این دو وجود دارد. در واقع، واقعیت مجازی یک فناوری است که می‌تواند به عنوان یکی از اجزای اصلی متاورس به کار گرفته شود، اما متاورس مفهومی بزرگ‌تر و گسترده‌تر از صرفاً یک تجربه واقعیت مجازی است. در ادامه تفاوت‌های کلیدی میان متاورس و واقعیت مجازی بررسی می‌شود:

۱. تعریف و مفهوم

متاورس: متاورس یک دنیای دیجیتالی گسترده و مشترک است که شامل ترکیبی از فناوری‌های واقعیت مجازی (VR)، واقعیت افزوده (AR) و اینترنت است. در متاورس، کاربران می‌توانند به صورت آنلاین و از طریق آواتارهای خود در محیط‌های دیجیتالی مشترک شرکت کنند، خرید و فروش کنند، تعاملات اجتماعی داشته باشند، کار کنند و فعالیت‌های دیگری را انجام دهند. متاورس به نوعی یک دنیای مجازی پیوسته است که فراتر از یک تجربه محدود واقعیت مجازی قرار دارد.
واقعیت مجازی (VR): واقعیت مجازی یک فناوری است که به کاربر اجازه می‌دهد تا در یک محیط کاملاً دیجیتالی که از دنیای واقعی جدا است غوطه‌ور شود. VR با استفاده از هدست‌های مخصوص و تجهیزات حرکتی، حس حضور در یک دنیای سه‌بعدی مجازی را ایجاد می‌کند. این تجربه کاملاً مجازی است و معمولاً شامل شبیه‌سازی‌های خاص، مانند بازی‌ها، آموزش‌ها یا تجربیات تفریحی است.

۲. تعاملی بودن و پیوستگی

متاورس: متاورس یک محیط مجازی پیوسته و همواره فعال است. به عبارت دیگر، فعالیت‌های انجام شده در متاورس ادامه دارند، حتی اگر کاربران از آن خارج شوند. این جهان مجازی به طور مداوم در حال تغییر و گسترش است و کاربران می‌توانند دائماً با یکدیگر در تعامل باشند.
واقعیت مجازی: تجربه‌های واقعیت مجازی معمولاً محدود به یک شبیه‌سازی خاص یا فعالیت مشخص هستند و بعد از خروج از آن، این تجربه متوقف می‌شود. واقعیت مجازی به طور مستقل و ناپیوسته عمل می‌کند و کاربران پس از هر بار ورود مجدد به محیط، ممکن است همان تجربه یا شبیه‌سازی را از ابتدا آغاز کنند.

۳. مقیاس و گستردگی

متاورس: متاورس یک مفهوم گسترده است که شامل دنیای‌های مجازی مختلف و مستقل از هم می‌شود. این دنیاها می‌توانند بازی‌های ویدئویی، فضاهای کاری، پلتفرم‌های اجتماعی و حتی دنیای‌های مبتنی بر بلاک‌چین باشند. در متاورس، کاربران می‌توانند در فعالیت‌های مختلفی از بازی و تعامل اجتماعی گرفته تا تجارت و خرید و فروش دارایی‌های دیجیتال شرکت کنند.
واقعیت مجازی: واقعیت مجازی بیشتر محدود به تجربه‌های مشخص و از پیش تعریف شده است، مانند یک بازی ویدئویی خاص، یک شبیه‌سازی آموزشی یا یک برنامه هنری تعاملی. مقیاس واقعیت مجازی به محیط یا تجربه‌ای که توسط طراحان آن ایجاد شده محدود است.

۴. نوع دسترسی و فناوری

متاورس: دسترسی به متاورس می‌تواند از طریق دستگاه‌های مختلف، از جمله کامپیوترها، گوشی‌های هوشمند، هدست‌های واقعیت مجازی و حتی عینک‌های واقعیت افزوده صورت گیرد. در واقع، متاورس یک جهان چندپلتفرمی است که با اینترنت ترکیب شده و می‌تواند به روش‌های مختلف تجربه شود. در متاورس، تعاملات کاربران می‌تواند در قالب‌های مختلف از جمله دو‌بعدی و سه‌بعدی باشد.
واقعیت مجازی: تجربه واقعیت مجازی نیازمند تجهیزات خاصی مانند هدست‌های VR است که کاربران را به یک دنیای کاملاً مجازی وارد می‌کند. این تجربه معمولاً از طریق یک دستگاه خاص (مانند Oculus Rift یا HTC Vive) انجام می‌شود و بیشتر به تعاملات در محیط‌های سه‌بعدی محدود می‌شود.

۵. کاربردها

متاورس: کاربردهای متاورس بسیار گسترده است و از بازی و سرگرمی گرفته تا تجارت، آموزش، هنر، اقتصاد دیجیتال و ارتباطات اجتماعی را در بر می‌گیرد. افراد می‌توانند دارایی‌های دیجیتال خرید و فروش کنند (مانند NFT)، شرکت‌ها می‌توانند کنفرانس‌های مجازی برگزار کنند و افراد می‌توانند در دنیای مجازی کار و زندگی کنند.
واقعیت مجازی: کاربردهای واقعیت مجازی به طور خاص شامل بازی‌های ویدئویی، شبیه‌سازی‌های آموزشی، درمان‌های پزشکی (مانند درمان فوبیاها)، و تجربه‌های هنری و تفریحی است. این فناوری به ویژه برای تجربه‌های تعاملی در یک محیط خاص و بسته بسیار کارآمد است.

۶. پویایی اقتصاد دیجیتال

متاورس: یکی از ویژگی‌های برجسته متاورس داشتن اقتصاد دیجیتال است. کاربران می‌توانند در متاورس دارایی‌های دیجیتال را خرید و فروش کنند، از طریق پلتفرم‌های مبتنی بر بلاک‌چین ارز دیجیتال کسب کنند و در فعالیت‌های اقتصادی شرکت کنند. مثلاً می‌توانند زمینی مجازی بخرند، محصولات مجازی طراحی کنند یا خدماتی ارائه دهند.
واقعیت مجازی: در واقعیت مجازی، اقتصاد دیجیتال به اندازه متاورس پیچیده و گسترده نیست. در بیشتر موارد، کاربران از تجربه‌های واقعیت مجازی برای سرگرمی یا یادگیری استفاده می‌کنند، اما ایجاد و مبادله دارایی‌های دیجیتال در سطح کلان در VR معمولاً انجام نمی‌شود.

۷. سطح اجتماعی و تعاملی

متاورس: متاورس به شدت به تعاملات اجتماعی و ایجاد جوامع مجازی وابسته است. کاربران می‌توانند از طریق آواتارهای دیجیتال خود با دیگران تعامل داشته باشند، در رویدادهای اجتماعی شرکت کنند، با هم کار کنند یا حتی محیط‌های مجازی مشترک خلق کنند. متاورس به طور کلی یک فضای چندنفره است که تعاملات اجتماعی محور اصلی آن است.
واقعیت مجازی: هرچند که VR نیز می‌تواند تعاملات چندنفره داشته باشد (به خصوص در بازی‌های ویدئویی یا برنامه‌های اجتماعی)، اما این تعاملات اغلب محدود به تجربه‌های خاص و برنامه‌های از پیش تعیین شده است. سطح تعامل اجتماعی در VR کمتر از متاورس است و بیشتر حول تجربه‌های فردی می‌چرخد.

جمع‌بندی: تفاوت‌های کلیدی

متاورس یک جهان گسترده دیجیتالی با اقتصاد و تعاملات اجتماعی پیوسته است که به کاربران امکان می‌دهد در حوزه‌های مختلف از طریق فناوری‌های متنوع مانند VR، AR و اینترنت شرکت کنند.
واقعیت مجازی یک فناوری است که کاربران را به دنیای کاملاً مجازی وارد می‌کند و معمولاً برای تجربه‌های تفریحی، آموزشی یا شبیه‌سازی‌های خاص به کار می‌رود.

بنابراین، متاورس مفهوم بزرگ‌تری است که واقعیت مجازی می‌تواند یکی از راه‌های دسترسی و تجربه آن باشد، اما به متاورس محدود نیست.

کاربرد عملی VR و Metaverse در تجارت

واقعیت مجازی (VR) و متاورس به عنوان فناوری‌های پیشرفته در حال تغییر نحوه عملکرد تجارت‌ها هستند. این دو فناوری امکان تعاملات دیجیتالی غنی‌تر، بهره‌وری بالاتر و تجربه‌های مشتری محور را فراهم کرده‌اند. در ادامه کاربردهای عملی VR و متاورس در تجارت بررسی می‌شود.

کاربردهای عملی VR در تجارت

آموزش و توسعه مهارت‌ها
- شبیه‌سازی محیط‌های کاری واقعی: واقعیت مجازی به شرکت‌ها این امکان را می‌دهد تا محیط‌های کاری پیچیده یا خطرناک را شبیه‌سازی کنند و کارکنان را بدون خطرات واقعی آموزش دهند. برای مثال، در صنایع هوافضا، نظامی، و پزشکی، کارکنان می‌توانند در یک محیط مجازی مهارت‌های عملی خود را تمرین کنند.
- آموزش مهارت‌های نرم: آموزش‌های مدیریتی و ارتباطات مشتری نیز با استفاده از VR انجام می‌شوند. برای مثال، کارکنان می‌توانند در محیطی مجازی تعامل با مشتریان، مدیریت بحران و مذاکرات را تمرین کنند.
طراحی محصول و پروتوتایپ
- طراحی و توسعه محصول: واقعیت مجازی به طراحان این امکان را می‌دهد که قبل از تولید، مدل‌های سه‌بعدی از محصولات را به‌صورت مجازی بسازند و آزمایش کنند. این کار به طراحان اجازه می‌دهد تا جزئیات محصول را بررسی کرده و تغییرات لازم را قبل از تولید نهایی اعمال کنند.
- شبیه‌سازی محصولات جدید: برندهای خودروسازی از VR برای تست و ارزیابی خودروهای جدید استفاده می‌کنند. برای مثال، شرکت فورد از واقعیت مجازی برای طراحی و بررسی داخلی و خارجی خودروها پیش از تولید فیزیکی استفاده می‌کند.
بازاریابی و فروش
- تجربه مشتری محور: بسیاری از شرکت‌ها از VR برای ایجاد تجربه‌های منحصر به فرد بازاریابی استفاده می‌کنند. مثلاً برندهای پوشاک یا املاک از VR برای ارائه نمایشگاه‌های مجازی یا تورهای مجازی به مشتریان استفاده می‌کنند.
- فروشگاه‌های مجازی: مشتریان می‌توانند با استفاده از هدست‌های VR در فروشگاه‌های مجازی قدم بزنند، محصولات را بررسی کنند و خرید انجام دهند. برندهایی مانند IKEA از VR برای ایجاد تجربه خرید مجازی برای انتخاب و چیدمان مبلمان استفاده کرده‌اند.
کنفرانس‌ها و جلسات مجازی
- جلسات تعاملی مجازی: با استفاده از واقعیت مجازی، شرکت‌ها می‌توانند جلسات و کنفرانس‌های مجازی برگزار کنند. این ابزار به تیم‌های بین‌المللی امکان می‌دهد که بدون نیاز به سفر، به‌صورت حضوری در جلسات شرکت کنند. برای مثال، Facebook Horizon Workrooms به شرکت‌ها اجازه می‌دهد جلسات کاری در محیط‌های مجازی برگزار کنند.
تبلیغات و برندینگ
- تجربه‌های تبلیغاتی VR: شرکت‌ها از کمپین‌های تبلیغاتی تعاملی با استفاده از VR برای جذب بیشتر مشتریان استفاده می‌کنند. برای مثال، شرکت‌های خودروسازی به مشتریان اجازه می‌دهند قبل از خرید خودرو، تجربه رانندگی در یک محیط مجازی را داشته باشند.

کاربردهای عملی متاورس در تجارت

فروشگاه‌ها و مراکز خرید مجازی
- فروشگاه‌های مجازی در متاورس: در متاورس، برندها می‌توانند فروشگاه‌های مجازی ایجاد کنند که در آن مشتریان از طریق آواتارهای خود خرید کنند. مثلاً، برندهایی مانند Gucci و Nike در پلتفرم‌های متاورسی مانند Decentraland و The Sandbox فروشگاه‌هایی برای عرضه محصولات دیجیتالی و فیزیکی راه‌اندازی کرده‌اند.
- تجربه خرید سه‌بعدی و شخصی‌سازی‌شده: مشتریان می‌توانند در متاورس با آواتارهای خود محصولات مختلف را امتحان کنند، مانند لباس، کفش یا لوازم جانبی، و سپس خرید انجام دهند. این تجربه تعامل بیشتری نسبت به فروشگاه‌های آنلاین سنتی ارائه می‌دهد.
اقتصاد دیجیتال و NFTها
- ایجاد و فروش NFTها: متاورس به کاربران و شرکت‌ها اجازه می‌دهد که دارایی‌های دیجیتالی منحصر به فرد مانند NFT (توکن‌های غیرقابل تعویض) ایجاد و مبادله کنند. شرکت‌ها می‌توانند NFTهای مرتبط با محصولات فیزیکی یا دیجیتالی خود را در پلتفرم‌های متاورسی به فروش برسانند. مثلاً Nike کفش‌های دیجیتالی را به صورت NFT عرضه کرده که می‌تواند توسط آواتارهای کاربران در متاورس استفاده شود.
- ایجاد بازارهای مجازی: پلتفرم‌هایی مانند OpenSea و Rarible به کاربران و شرکت‌ها اجازه می‌دهند NFT‌ها را در متاورس خرید و فروش کنند. این بازارهای مجازی به شرکت‌ها امکان می‌دهند تا کالاهای مجازی مانند زمین‌های دیجیتالی، هنر دیجیتال، و آیتم‌های کلکسیونی را به فروش برسانند.
همکاری‌های کاری و فضاهای مجازی
- دفاتر مجازی در متاورس: شرکت‌ها می‌توانند دفاتر و فضای کاری خود را در متاورس ایجاد کنند. این فضاها به کارکنان امکان می‌دهد به صورت مجازی ملاقات کنند، پروژه‌ها را مدیریت کنند و جلسات کاری داشته باشند. شرکت‌هایی مانند Microsoft در حال توسعه پلتفرم‌هایی هستند که کاربران بتوانند در متاورس کار کنند.
- کنفرانس‌ها و رویدادهای مجازی: شرکت‌ها می‌توانند در متاورس رویدادها و کنفرانس‌های مجازی برگزار کنند. این رویدادها می‌توانند شامل سخنرانی‌ها، نمایشگاه‌ها، و جلسات کاری با تعاملات اجتماعی باشند. برندها می‌توانند از این محیط‌ها برای بازاریابی محصولات خود یا جذب مشتریان جدید استفاده کنند.
توسعه برند و حضور دیجیتالی
- حضور در متاورس: بسیاری از برندهای بزرگ مانند Coca-Cola و Adidas به‌تازگی حضور دیجیتالی خود را در متاورس گسترش داده‌اند. این حضور شامل ایجاد تجربه‌های تعاملی، فروشگاه‌های مجازی و تبلیغات خلاقانه است. برندها می‌توانند با ایجاد تجربه‌های فراگیرتر در متاورس، ارتباط نزدیک‌تری با مخاطبان خود برقرار کنند.
سرمایه‌گذاری و املاک مجازی
- خرید و فروش املاک مجازی: در متاورس، شرکت‌ها و کاربران می‌توانند زمین‌های مجازی بخرند و آن‌ها را توسعه دهند. این زمین‌ها می‌توانند به عنوان محل برگزاری رویدادها، فروشگاه‌ها و حتی دفاتر مجازی استفاده شوند. پلتفرم‌هایی مانند Decentraland و The Sandbox به کاربران امکان می‌دهند املاک مجازی را خریداری و معامله کنند.
ارتباطات و تعاملات اجتماعی با مشتریان
- ارتباط نزدیک‌تر با مشتریان: شرکت‌ها می‌توانند در متاورس از طریق آواتارهای دیجیتالی با مشتریان تعامل داشته باشند و تجربه‌های شخصی‌تری برای آن‌ها ایجاد کنند. این تعاملات به ایجاد وفاداری مشتری و جذب مخاطبان جدید کمک می‌کند.
- پشتیبانی و خدمات مشتری مجازی: با ایجاد دفاتر و فضاهای خدماتی در متاورس، شرکت‌ها می‌توانند پشتیبانی و خدمات مشتری را به صورت تعاملی ارائه دهند.

واقعیت مجازی (VR) عمدتاً بر تجربه‌های تعاملی و شبیه‌سازی‌ها تمرکز دارد و کاربردهای آن شامل آموزش، طراحی محصول، بازاریابی و برگزاری جلسات مجازی می‌شود. از طرف دیگر، متاورس به عنوان یک دنیای دیجیتالی بزرگ‌تر، فرصت‌های گسترده‌تری برای تجارت فراهم می‌کند، از جمله ایجاد فروشگاه‌های مجازی، اقتصاد دیجیتالی مبتنی بر NFT، دفاتر و فضای کاری مجازی، و تعاملات اجتماعی جدید با مشتریان. هردو فناوری می‌توانند به تغییر شکل تجارت در آینده نزدیک کمک کنند و به شرکت‌ها امکان می‌دهند تجربه‌های نوآورانه و فراگیرتر برای مشتریان و کارکنان خود ایجاد کنند.

آینده VR و Metaverse

آینده واقعیت مجازی (VR) و متاورس به دلیل پتانسیل عظیم این فناوری‌ها، بسیار هیجان‌انگیز و پر از فرصت‌های نوین است. پیشرفت‌های سریع در زمینه‌های فناوری، ارتباطات و توسعه اقتصادی دیجیتال، به این دو حوزه امکان می‌دهد تا به طور فزاینده‌ای نقش مهمی در جنبه‌های مختلف زندگی، تجارت، آموزش و سرگرمی ایفا کنند. در ادامه، نگاهی به آینده VR و متاورس می‌اندازیم:

۱. پیشرفت‌های فنی

بهبود در سخت‌افزار و تجهیزات VR: در آینده، شاهد توسعه هدست‌های واقعیت مجازی سبک‌تر، ارزان‌تر و با رزولوشن بالاتر خواهیم بود. دستگاه‌های VR احتمالاً بهبود یافته و بدون نیاز به کابل‌های پیچیده و سیستم‌های قدرتمند خواهند شد. این فناوری‌ها همچنین تجربه‌های بسیار واقعی‌تر و شبیه‌سازی‌های دقیق‌تری را ممکن می‌سازند.
گسترش واقعیت ترکیبی (Mixed Reality): فناوری‌های واقعیت ترکیبی (MR) که ترکیبی از واقعیت مجازی و واقعیت افزوده است، اهمیت بیشتری خواهند یافت. این تکنولوژی امکان تعامل با هر دو دنیای فیزیکی و مجازی را فراهم می‌کند و می‌تواند در کاربردهای مختلفی از جمله طراحی صنعتی، آموزش‌های پزشکی و حتی سرگرمی مورد استفاده قرار گیرد.
ارتقاء کیفیت تجربه‌ها: با پیشرفت‌های بیشتر در زمینه گرافیک و هوش مصنوعی، تجربه‌های VR و متاورس واقع‌گرایانه‌تر و تعاملات بیشتری خواهند داشت. مثلاً در بازی‌های ویدئویی، کاربران ممکن است بتوانند از طریق هوش مصنوعی با محیط‌ها و شخصیت‌ها به شکلی کاملاً پویا و طبیعی تعامل داشته باشند.

۲. گسترش متاورس

ادغام بیشتر با اقتصاد دیجیتال: متاورس به عنوان یک فضای دیجیتالی که با بلاک‌چین و ارزهای دیجیتال ادغام شده، به تدریج به یکی از بخش‌های مهم اقتصاد دیجیتال تبدیل می‌شود. این فضاها امکان تجارت و مبادله دارایی‌های دیجیتال مانند NFT‌ها (توکن‌های غیرقابل تعویض) را فراهم کرده و به افراد و شرکت‌ها فرصت‌های جدیدی برای کسب درآمد می‌دهند.
ایجاد جوامع مجازی گسترده‌تر: در آینده، جوامع مجازی در متاورس می‌توانند حتی بزرگ‌تر و پویا‌تر شوند. افراد می‌توانند در محیط‌های سه‌بعدی مجازی با یکدیگر تعامل کنند، از نظر اجتماعی و حرفه‌ای فعالیت داشته باشند و حتی هویت‌های مجازی خود را توسعه دهند. برندها نیز می‌توانند در این محیط‌ها مستقیماً با کاربران خود تعامل کنند و تجربه‌های جدیدی برای مشتریان ایجاد کنند.
بسط متاورس در صنایع مختلف: متاورس نه تنها در حوزه بازی و سرگرمی بلکه در صنایع مختلف مانند آموزش، پزشکی، مهندسی و کارآفرینی نیز کاربردهای گسترده‌تری خواهد یافت. برای مثال، دانشگاه‌ها ممکن است کلاس‌های مجازی در متاورس برگزار کنند، یا بیمارستان‌ها می‌توانند از شبیه‌سازی‌های مجازی برای آموزش پزشکان استفاده کنند.

۳. تحول در تجارت و اقتصاد

دفاتر مجازی و نیروی کار جهانی: با پیشرفت متاورس و VR، بسیاری از شرکت‌ها می‌توانند دفاتر کاری خود را به محیط‌های مجازی منتقل کنند. این امر به شرکت‌ها امکان می‌دهد تا نیروی کار جهانی را جذب کنند و جلسات و تعاملات کاری را بدون محدودیت مکانی و زمانی برگزار کنند. این امر همچنین می‌تواند به کاهش هزینه‌های اداری و نیاز به حضور فیزیکی در دفتر کار کمک کند.
بازاریابی و فروش در متاورس: برندها و کسب‌وکارها از فرصت‌های بازاریابی و فروش مجازی بهره‌برداری خواهند کرد. فروشگاه‌های مجازی در متاورس می‌توانند تجربه خرید جذاب‌تر و فراگیرتری برای مشتریان ایجاد کنند. از سوی دیگر، برندها می‌توانند به مشتریان تجربه‌های دیجیتالی خاصی ارائه دهند، مانند فروش محصولات دیجیتالی، فضاهای سفارشی و حتی دارایی‌های منحصر به فرد NFT.

۴. آینده ارتباطات اجتماعی

ایجاد تعاملات اجتماعی غنی‌تر: پلتفرم‌های اجتماعی متاورس به کاربران اجازه می‌دهند که در دنیای مجازی با یکدیگر ارتباط برقرار کنند، از طریق آواتارهای خود تعامل داشته باشند و حتی رویدادهای مجازی مانند کنسرت‌ها، جشن‌ها و نشست‌های اجتماعی برگزار کنند. این تجربه‌های مجازی می‌تواند جایگزینی یا مکمل برای تعاملات اجتماعی دنیای واقعی باشد.
توسعه هویت‌های دیجیتالی: در آینده، هویت‌های دیجیتالی کاربران در متاورس می‌تواند نقش بسیار مهمی در زندگی اجتماعی و حرفه‌ای آن‌ها ایفا کند. افراد ممکن است به طور مداوم آواتارهای خود را بهبود دهند و با استفاده از آن‌ها در جوامع مجازی مشارکت داشته باشند.

۵. آموزش و یادگیری در متاورس و VR

آموزش تعاملی و تجربی: مدارس، دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزشی از VR و متاورس برای ایجاد محیط‌های یادگیری تعاملی و تجربی استفاده خواهند کرد. این فناوری‌ها به دانش‌آموزان امکان می‌دهند که در محیط‌های شبیه‌سازی‌شده آموزش ببینند و مفاهیم پیچیده را به شیوه‌ای بصری و ملموس درک کنند. برای مثال، دانش‌آموزان می‌توانند تاریخ یا علوم را به‌صورت سه‌بعدی تجربه کنند.
آموزش تخصصی در متاورس: دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزشی از متاورس برای ارائه دوره‌های تخصصی و تعاملی استفاده خواهند کرد. همچنین دوره‌های آموزش از راه دور در متاورس می‌توانند تجربه یادگیری گروهی، شرکت در کلاس‌های مجازی و تعامل با اساتید و همکلاسی‌ها را فراهم کنند.

۶. چالش‌های حقوقی و اخلاقی

حریم خصوصی و امنیت داده‌ها: با گسترش متاورس و VR، نگرانی‌های مربوط به حریم خصوصی و امنیت داده‌ها افزایش می‌یابد. کاربران اطلاعات شخصی خود را در این فضاهای مجازی به اشتراک می‌گذارند، بنابراین حفظ امنیت و حریم خصوصی آن‌ها یک چالش بزرگ خواهد بود.
کنترل و مالکیت دارایی‌های دیجیتال: مسئله مالکیت دارایی‌های دیجیتال مانند NFTها و زمین‌های مجازی نیاز به چارچوب‌های حقوقی دارد. شرکت‌ها و دولت‌ها باید قوانین و مقررات جدیدی برای محافظت از حقوق مالکیت دیجیتال و جلوگیری از کلاهبرداری‌ها تنظیم کنند.

۷. همکاری‌های بین‌المللی و جهانی

استانداردهای مشترک بین‌المللی: برای توسعه و تعامل جهانی متاورس، نیاز به استانداردهای مشترک بین‌المللی وجود دارد. این استانداردها باید شامل پروتکل‌های فنی، حقوق مالکیت دیجیتال و قوانین حریم خصوصی باشد تا اطمینان حاصل شود که متاورس به یک فضای یکپارچه و کاربرپسند تبدیل شود.
همکاری‌های بین شرکت‌ها و نهادهای فناوری: شرکت‌های بزرگ فناوری مانند Meta، Microsoft و Google به طور مشترک در حال توسعه زیرساخت‌ها و پلتفرم‌های متاورس هستند. همکاری میان این شرکت‌ها و نهادهای دیگر، به‌ویژه در زمینه‌های مرتبط با تجربه کاربری و توسعه اقتصادی دیجیتال، آینده متاورس را به شدت تحت تأثیر قرار خواهد داد.

جمع‌بندی: آینده VR و متاورس

VR و Metaverse در حال ایجاد یک تغییر بنیادین در نحوه ارتباطات، کار و زندگی مردم هستند. فناوری‌های پیشرفته‌تر، تجربه‌های مجازی غنی‌تر و محیط‌های کاری جدید به همراه دارند. پیشرفت در زمینه‌های آموزشی، تجاری، اقتصادی و اجتماعی به افزایش نقش VR و متاورس کمک می‌کند.
آینده این فناوری‌ها نیازمند حل چالش‌هایی مانند حریم خصوصی، امنیت و قوانین حقوقی است. اگر این مسائل به درستی مدیریت شوند، VR و متاورس می‌توانند بخش جدایی‌ناپذیری از زندگی روزمره و اقتصاد جهانی شوند، و تجربه‌های انسانی را به شیوه‌هایی نوآورانه و جذاب متحول کنند.

مقالات