با تاریخچه‌ی بازار فارکس آشنا شوید

تاریخچه پول و بازار فارکس (Foreign Exchange Market) به عنوان بزرگترین بازار مالی جهانی با روز به روز بیشترین معاملات مالی دارایی‌های مختلف، به ویژه ارزها، را در بر می‌گیرد. این تاریخچه‌ها به قدمت‌های دیرینه‌ای در تاریخ اقتصاد و تجارت بازمی‌گردد.

1. تاریخچه پول:

   • اولین شکل پول در قرن ۷ قبل از میلاد در لیدیا (منطقه‌ای در آسیای صغیر) ظاهر شد و شامل سکه‌های طلا و نقره بود. این سکه‌ها به عنوان واحد‌های معاملاتی و مختار اقتصادی مورد استفاده قرار می‌گرفتند.
   • در ادامه تاریخ، پول به شکل‌های مختلفی و با ارزش‌های متنوعی واحد معاملاتی جامعه‌ها شد. از جمله این شکل‌ها می‌توان به سکه‌ها، اسکناس‌ها، تصاویر و اوراق بهادار اشاره کرد.

2. تاریخچه بازار فارکس:

   • بازار فارکس به عنوان بازاری برای خرید و فروش ارزهای مختلف به تاریخ قرار دارد. از قرن ۱۹ میلادی به بعد، با ظهور ارتباطات تلگرافی و امکان دسترسی سریع‌تر به اطلاعات تبادلات ارزها افزایش یافت.
   • با ایجاد سیستم نرخ ارز ثابت توسط معاهدات برتن وودز در دهه ۱۹۴۰، نرخ ارزها به دلار آمریکا مرتبط شد و بازار فارکس به تدریج تغییر کرد.
   • در دهه ۱۹۷۰، ترکیب نرخ‌های ارزی از دلار آمریکا جدا شد و ارزها آزادانه قابل معامله شدند. این تغییر به عنوان نقطه آغازی برای شکل‌گیری بازار فارکس نظر می‌شود.
   • اکنون بازار فارکس یک بازار جهانی است که شامل معاملات ارزهای مختلف به صورت ۲۴ ساعته در سراسر جهان است. این بازار مهمترین بازار مالی برای تبادل ارزها، بانک‌ها، شرکت‌های مالی، سرمایه‌گذاران، و تاجران است.

با گذشت زمان، بازار فارکس به یکی از مهمترین اجزاء اقتصاد جهانی تبدیل شده و نقش مهمی در تجارت بین‌المللی و تعادل ارزی جهانی ایفا می‌کند. این بازار متاثر از عوامل اقتصادی، سیاسی، و اجتماعی مختلف است و در آن معاملات در فرصت‌های کوتاه مدت (معمولاً در سه شیفت) صورت می‌گیرد.

در قرن ۱۵ میلادی، با توسعه تجارت بین‌المللی و افزایش نیاز به خدمات بانکی برای تسهیل معاملات تجاری، بسیاری از بانک‌های بین‌المللی مهم تأسیس شدند. در ادامه، به برخی از مهمترین بانک‌های بین‌المللی تاسیس شده در این دوره اشاره می‌کنیم:

1. بانک مدیسی: بانک مدیسی یکی از اولین بانک‌های تجاری در تاریخ اروپا بود و در قرن ۱۵ در شهر فلورانس ایتالیا تأسیس شد. این بانک نقش مهمی در تسهیل معاملات تجاری و ارائه خدمات بانکی ایفا می‌کرد.
2. بانک هولندی-فلماندرز: این بانک در قرن ۱۵ توسط مردان تجاری از هلند و بلژیک تأسیس شد و به عنوان یکی از اولین بانک‌های تجاری در اروپا شناخته می‌شود. این بانک به تجارت بین مدیترانه و شمال اروپا کمک می‌کرد.
3. بانک انگلیسی-وندیتا: این بانک در قرن ۱۵ در لندن تأسیس شد و در طی زمان تبدیل به یکی از بزرگترین بانک‌های تجاری انگلیسی شد. بانک انگلیسی-وندیتا در معاملات بین‌المللی و انتقال وجه نقش مهمی ایفا می‌کرد.
4. بانک راتیسبون: بانک راتیسبون در ایتالیا تأسیس شد و به عنوان یکی از مهمترین بانک‌های تجاری در اروپا در قرن ۱۵ معروف بود. این بانک در معاملات تجاری و اعتبار نقش اساسی داشت.
5. بانک فنلاندی: در قرن ۱۵، بانک‌های فنلاندی مانند بانک پروس و بانک لهتی تأسیس شدند و در تسهیل تجارت با سایر مناطق اروپا و شمال اروپا نقش داشتند.

این بانک‌ها تأسیس شده در قرن ۱۵ میلادی تنها نمونه‌هایی از بانک‌های بین‌المللی در این دوره هستند. آن‌ها نقش مهمی در توسعه تجارت بین‌المللی و اقتصاد جهانی ایفا کردند و تأسیس بانک‌های بین‌المللی در ادامه تاریخ تجارت و اقتصاد جهانی ادامه یافت.

شروع کار بازار فارکس به شکل امروزی آن در سال ۱۹۷۳ میلادی با توقف سیستم نرخ ارز ثابت و ایجاد نرخ ارزهای نسبی (نسبت به یکدیگر) آغاز شد. این تغییر مهم در تاریخچه بازار فارکس به نام “تجمعات وودز” یا “تجمعات نیکسون” مشهور است و در تاریخ ۱۵ اوت ۱۹۷۱ توسط ریچارد نیکسون، رئیس‌جمهور آمریکا ، اعلام شد. این تجمعات تأسیس کردند:

1. پایان نرخ ارز ثابت: سیستم نرخ ارز ثابت که به “برتن وودز” معروف بود، توقف یافت. در این سیستم، دلار آمریکا به طلا مرتبط بود و سایر ارزها نیز به دلار آمریکا متصل بودند. این سیستم تعهدات بین‌المللی تجاری و مالی را تنظیم می‌کرد.
2. تغییر به نرخ ارز نسبی: پس از تجمعات وودز، دلار آمریکا دیگر به طلا متصل نبود و ارزها به یکدیگر نسبت داده می‌شدند. این تغییر به ارزها امکان معامله آزادانه در بازار فارکس را داد و نرخ ارزها در معاملات بین‌المللی به شکل نسبی تعیین می‌شد.
3. آغاز بازار فارکس معاصر: پس از تجمعات وودز، بازار فارکس به شکل معاصر خود شکل گرفت و تبدیل به یک بازار بین‌المللی برای معاملات ارزی شد. این تغییر باعث افزایش فعالیت‌های مالی و تجاری در این بازار شد.

با تأسیس بازار فارکس به شکل امروزی، معاملات ارزی به یکی از بزرگترین بازارهای مالی جهانی تبدیل شد و امروزه توسط بانک‌ها، شرکت‌های مالی، سرمایه‌گذاران، و تاجران در سراسر جهان انجام می‌شود. این بازار به عوامل اقتصادی، سیاسی، و اجتماعی تحت‌تأثیر قرار دارد و نقش مهمی در تجارت بین‌المللی و تعادل ارزی جهانی ایفا می‌کند.

قرارداد پلازا یک توافق بین چند کشور در مورد تنظیم نرخ ارز بود و در سال ۱۹۸۵ میلادی به وقوع پیوست. این توافق به شکل غیررسمی و مشاوره‌ای بین دولت‌های چند کشور صورت گرفت و در نتیجه به تغییر نرخ ارز دلار آمریکا نسبت به دیگر ارزها منجر شد. توافق پلازا به دنبال ولوم نادرست تجارت بین‌المللی و شکل‌گیری فورکس (بازار ارز خارجی) به عنوان بازار تعادل‌ارزی توسط بانک‌ها و مؤسسات مالی بود.

موارد اصلی توافق پلازا در سال ۱۹۸۵ شامل موارد زیر بود:

1. کاهش ارزش دلار: بر اساس این توافق، دلار آمریکا تخفیف شد و ارزش آن در مقایسه با دیگر ارزها به طور محسوسی کاهش یافت. این اقدام به تعادل تراز پرداخت و تحریک صادرات آمریکایی هدف داشت.
2. تنظیم مجدد نرخ‌های دیگر ارزها: تنظیم مجدد نرخ‌های ارزهای دیگر نیز انجام شد تا تأثیرات کاهش ارزش دلار بر تجارت بین‌المللی مدنظر قرار گیرد.
3. همکاری برای توازن تراز پرداخت: کشورهای شرکت‌کننده در توافق پلازا تعهد به انجام تدابیری برای رسیدن به توازن تراز پرداخت خارجی کردند.

توافق پلازا توسط ژاپن، آلمان غربی، فرانسه، بریتانیا، و ایالات متحده انجام شد. این توافق به تنظیم مجدد بازار ارز جهانی و کاهش فشارهای نرخ ارزی انجام شده در دوران سابق اشاره دارد. تغییرات انجام شده در توافق پلازا تأثیر مهمی بر تعادل ارزی جهانی داشت و نمونه‌ای از توافقات ناپسند برای تحریک صادرات کشورها است.

تجارت اینترنتی یکی از تغییرات مهم در تاریخ بازار فارکس در دهه ۱۹۹۰ میلادی بود. با ظهور اینترنت و فناوری ارتباطات، تعاملات مالی در بازار فارکس دچار تحولاتی شد که روند معاملات و تحلیل‌های ارزی را تغییر داد. در ادامه، نقش تجارت اینترنتی در تاریخچه فارکس در دهه ۱۹۹۰ را بررسی خواهیم کرد:

1. پیشرفت فناوری و تلکام: با پیشرفت فناوری و انتشار اینترنت، تلکام (تبادل اطلاعات بین کشورها) بهبود یافت. این به معنای این بود که ارزها و اطلاعات مربوط به بازار فارکس به سرعت و به صورت بی‌وقفه به تمامی نقاط جهان منتقل می‌شدند.
2. پلتفرم‌های معاملات اینترنتی: با ظهور پلتفرم‌های معاملات اینترنتی، معامله‌گران حرفه‌ای و سرمایه‌گذاران توانستند از راه دور از هر نقطه‌ای دنیا به بازار فارکس دسترسی پیدا کنند و معاملات ارزی را انجام دهند.
3. آموزش و تحلیل اینترنتی: اینترنت به تحلیل‌های ارزی و آموزش معامله‌گران کمک زیادی کرد. وب‌سایت‌ها و منابع متعددی به تحلیل نمودارها و اخبار مرتبط با بازار فارکس پرداختند.
4. افزایش مشارکت عمومی: تجارت اینترنتی و سادگی دسترسی به بازار فارکس منجر به افزایش مشارکت عمومی در این بازار شد. افراد غیرحرفه‌ای نیز می‌توانستند به راحتی در معاملات ارزی شرکت کنند.
5. تأثیر فورکس در اقتصاد جهانی: با رشد معاملات اینترنتی در فارکس و تغییر نرخ‌های ارز، تأثیر این بازار بر اقتصاد جهانی نیز بیشتر شد. تحولات در بازار فارکس تأثیر مستقیمی بر تجارت جهانی و تراز پرداخت دارند.
6. معاملات ۲۴ ساعته: با امکان معامله ۲۴ ساعته از طریق اینترنت، بازار فارکس به صورت پیوسته فعال بود و معاملات در هر لحظه از شبانه‌روز انجام می‌شد.

تجارت اینترنتی نه تنها به تسهیل معاملات در بازار فارکس کمک کرد بلکه به افراد عادی نیز امکان مشارکت در این بازار را فراهم آورد. این تحولات به بازار فارکس رونق جدیدی داد و از آن زمان به عنوان یکی از بزرگترین بازارهای مالی جهان شناخته می‌شود.

کارگزاران خرده فروشی فارکس (Forex Retail Brokers)، همچنین به عنوان کارگزاران آنلاین یا کارگزاران خرده‌فروش فارکس شناخته می‌شوند. این نهادها و تشکل‌ها به افراد و تاجران غیرحرفه‌ای امکان می‌دهند تا در بازار ارزهای خارجی (فارکس) معاملات انجام دهند. آن‌ها واسطه‌ای بین افراد و بازار فارکس ایفا می‌کنند و ارائه خدمات مختلفی برای معامله‌گران انجام می‌دهند. خدمات اصلی کارگزاران خرده فروشی فارکس عبارتند از:

1. پلتفرم معاملاتی: کارگزاران خرده فروشی فارکس نرم‌افزارها و پلتفرم‌های معاملاتی ارائه می‌دهند که به معامله‌گران امکان معامله در بازار فارکس از طریق کامپیوتر، تبلت یا تلفن همراه را می‌دهند. پلتفرم‌های معاملاتی معمولاً شامل نمودارهای زنده، اخبار مالی، و امکانات متعددی برای اجرای معاملات بهینه هستند.
2. معامله‌گری آنلاین: کارگزاران خرده فروشی فارکس به افراد امکان معامله آنلاین در بازار فارکس را فراهم می‌کنند. این به معامله‌گران امکان می‌دهد تا در زمانهای مختلف و از هر کجا که دسترسی به اینترنت دارند، معامله کنند.
3. آموزش و مشاوره: بسیاری از کارگزاران خرده فروشی فارکس خدمات آموزشی و مشاوره به معامله‌گران ارائه می‌دهند. این خدمات شامل آموزش مبانی و تکنیک‌های معامله، تحلیل‌های بازار، و پشتیبانی مشاوره‌ای می‌شوند.
4. تحلیل بازار: کارگزاران ممکن است تحلیل‌های بازاری و نظرات تحلیلگران مالی را ارائه کنند تا به معامله‌گران کمک کنند تا تصمیم‌گیری‌های بهتری در معاملات خود بگیرند.
5. درخواست خرید و فروش: معامله‌گران می‌توانند درخواست‌های خرید و فروش خود را از طریق پلتفرم معاملاتی کارگزاران ارسال کنند. کارگزاران این درخواست‌ها را به بازار فارکس ارسال می‌کنند.
6. حساب‌های مالی: کارگزاران خرده فروشی فارکس حساب‌های مالی مختلفی ارائه می‌دهند، از جمله حساب‌های استاندارد، حساب‌های اسلامی برای معامله‌گران مسلمان، و حساب‌های آزمایشی (دمو) برای تمرین معاملات بدون ریسک مالی.

تاجران خرده فروشی فارکس معمولاً معاملات به حجم‌های کوچکتر نسبت به بانک‌ها و نهادهای مالی بزرگ انجام می‌دهند و می‌توانند از افزایش نرخ‌ها و نرخ‌های ارزی به منظور کسب سود یا از بیشترین ریسک در معاملات محافظت کنند. هرچند که کارگزاران خرده فروشی فارکس به افراد غیرحرفه‌ای اجازه می‌دهند تا در بازار فارکس معامله کنند، اما باید به دقت انتخاب شوند و بررسی شوند، و همچنین معامله‌گران باید دانش کافی در زمینه معاملات ارزی داشته باشند تا خسارات بزرگ اجتناب شود.

محبوبیت بازار فارکس (Forex) از جهات مختلفی ناشی از ویژگی‌ها و مزایای خاصی است که به افراد و تاجران علاقمند به معاملات ارزی جلب کرده است. برخی از علل محبوبیت بازار فارکس عبارتند از:

1. پایداری و بازرسانی: بازار فارکس یک بازار ۲۴ ساعته است و از دیگر بازارهای مالی در روزهای تعطیل نیز فعالیت دارد. این ویژگی امکان معامله در زمانهای مختلف و از هر کجا که دسترسی به اینترنت داشته باشید را فراهم می‌آورد.
2. بازار بزرگ و متنوع: بازار فارکس بزرگترین بازار مالی جهانی است و در آن ارزهای مختلفی تبادل می‌شوند. این تنوع امکان معامله با ارزهای مختلف را فراهم می‌آورد و به تاجران انعطاف بیشتری در انتخاب دارایی‌های مالی می‌دهد.
3. فرصت‌های معامله در همه شرایط بازار: در بازار فارکس، معامله‌گران می‌توانند در هر شرایط بازار سود کسب کنند. به عنوان مثال، می‌توان در بازار صعودی (با افزایش نرخ ارز) یا بازار نزولی (با کاهش نرخ ارز) معامله کرد.
4. اهمیت اقتصاد جهانی: بازار فارکس تأثیر مستقیمی بر اقتصاد جهانی دارد. تغییرات نرخ‌های ارز می‌توانند تجارت بین‌المللی و تراز پرداخت کشورها را تحت تأثیر قرار دهند و به‌عنوان نماینده اقتصاد جهانی مطرح می‌شود.
5. ریسک و مدیریت ریسک: معامله‌گران در بازار فارکس امکان مدیریت و کاهش ریسک خود را دارند. از ابزار‌هایی مانند معاملات با اهمیت کم و بالا (Micro و Mini Lots) و امکانات حساب‌های آزمایشی (دمو) برای تمرین بدون ریسک استفاده می‌شود.
6. ویژگی‌های تحلیلی: تحلیل‌های مالی و نمودارهای قیمتی در بازار فارکس وجود دارند که به معامله‌گران کمک می‌کنند تا تصمیم‌گیری‌های بهتری در معاملات ارزی بگیرند.
7. کارگزاران خرده فروشی (Retail Brokers): وجود کارگزاران خرده فروشی فارکس که به افراد عادی امکان معامله در این بازار را می‌دهند، باعث افزایش دسترسی به بازار فارکس شده است.
8. نرخ‌های کم هزینه: برخی از کارگزاران فارکس از نرخ‌های کمی برای انجام معاملات استفاده می‌کنند و این موضوع به تاجران امکان معامله با کمترین هزینه را می‌دهد.

هرچند که بازار فارکس بسیار جذاب است، اما برای موفقیت در آن نیاز به تحقیق و آموزش دارید. همچنین، باید مدیریت ریسک و سرمایه‌گذاری معقولانه داشته باشید.