کد بورسی (کد سهامداری) اولین گام اشخاص حقیقی و حقوقی جهت آغاز فعالیت در بازار سرمایه محسوب می‌شود. این کد منحصر بفرد جهت معرفی اشخاص به بازار سرمایه به عنوان سهامدار در نظر گرفته شده و تا زمانیکه این کد توسط سازمان بورس و اوراق بهادار به فرد تعلق نگیرد، نمی‌توان در هیچ نهاد مالی سرمایه‌گذاری مستقیم داشت. در ادامه با این مقاله از اودی فایننس همراه باشید.
کد بورسی یا کد سهامداری چیست؟
کد بورسی یا کد سهامداری، یک شناسه‌ی منحصر به فرد است که برای هر فرد یا نهادی که قصد فعالیت در بازار بورس اوراق بهادار دارد، صادر می‌شود. این کد توسط شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه صادر شده و لازمه‌ی هرگونه معامله و خرید و فروش سهام در بازار بورس است.
ویژگی‌های کد بورسی:
- ترکیبی از حروف و اعداد است: به طور معمول شامل سه حرف ابتدایی نام خانوادگی فرد به همراه چند عدد است.
- منحصر به فرد: برای هر شخص حقیقی یا حقوقی کد بورسی متفاوت و یکتا صادر می‌شود.
- یکبار صادر می‌شود: افراد تنها یک بار در طول زندگی خود کد بورسی دریافت می‌کنند و با این کد می‌توانند در تمام کارگزاری‌ها و بازارهای بورس کشور فعالیت کنند.
اهمیت کد بورسی:
- معاملات سهام: هر فرد برای خرید و فروش سهام در بورس نیاز به کد بورسی دارد.
- تسهیل شناسایی در بازار: کد بورسی مانند شماره ملی، شما را در سیستم‌های معاملاتی بورس شناسایی می‌کند.
- دسترسی به سامانه‌های مختلف بورس: با داشتن کد بورسی می‌توانید به سامانه‌های معاملاتی آنلاین دسترسی پیدا کنید.
برای دریافت کد بورسی، افراد باید از طریق یکی از کارگزاری‌های بورس اقدام کرده و فرآیند احراز هویت خود را تکمیل کنند.
برای شرکت در دوره آموزش بورس و سرمایه گذاری در بازار دلار، طلا و زعفران، شناسایی هرچه بهتر دوران رونق و رکود در جهت کسب درآمد از این بازار، به صورت حضوری در اصفهان و غیرحضوری همراه با پشتیبانی مدرس دوره، روی لینک کلیک کنید.
کاربرد کد سهامداری
کد سهامداری (یا کد بورسی) یکی از مهم‌ترین پیش‌نیازها برای فعالیت در بازار بورس و اوراق بهادار است. این کد در فرآیندهای مختلف مرتبط با خرید و فروش سهام و مدیریت دارایی‌های فرد یا نهاد در بازار سرمایه کاربردهای متنوعی دارد. در زیر به برخی از کاربردهای اصلی کد سهامداری اشاره می‌کنیم:
۱. خرید و فروش سهام
- برای انجام هرگونه معامله در بازار بورس و فرابورس، چه به صورت حضوری و چه آنلاین، به کد سهامداری نیاز است.
- بدون این کد، امکان خرید و فروش اوراق بهادار مانند سهام شرکت‌ها، اوراق مشارکت و سایر ابزارهای مالی وجود ندارد.
۲. شناسایی در سامانه‌های معاملاتی
- کد بورسی مانند یک شماره شناسایی است که برای شناسایی فرد یا نهاد در سامانه‌های مختلف معاملاتی و کارگزاری‌ها استفاده می‌شود.
- با این کد، اطلاعات مربوط به مالکیت سهام و اوراق بهادار در سیستم‌های مختلف مالی ثبت و مدیریت می‌شود.
۳. دریافت سود سهام (سود نقدی)
- افرادی که سهام یک شرکت را دارند، برای دریافت سود نقدی که شرکت‌ها به سهامداران خود می‌پردازند، باید دارای کد بورسی باشند.
- سود سهام به حساب افراد دارای کد بورسی واریز می‌شود.
۴. شرکت در مجامع عمومی شرکت‌ها
- سهامداران با استفاده از کد سهامداری می‌توانند در مجامع عمومی شرکت‌های بورسی حضور پیدا کنند و در تصمیم‌گیری‌های مربوط به شرکت، از جمله انتخاب هیئت‌مدیره یا تغییرات اساسنامه، مشارکت کنند.
۵. دریافت گزارشات و اطلاعات مالی
- تمامی گزارشات و اطلاعات مالی مربوط به وضعیت سهام فرد در بورس، مانند گزارشات خرید و فروش، ارزش سهام، و گردش معاملات، بر اساس کد بورسی صادر می‌شود.
۶. دسترسی به خدمات سامانه سجام
- با داشتن کد سهامداری، سهامداران می‌توانند در سامانه جامع اطلاعات مشتریان (سجام) ثبت‌نام کنند. این سامانه یکی از مهم‌ترین ابزارهای مدیریت و تسهیل فرآیندهای مرتبط با سهام و سود نقدی است.
۷. انتقال سهام
- برای انتقال سهام بین افراد یا نهادها (مثلاً در فرآیند ارث)، کد سهامداری ضروری است.
به طور خلاصه، کد سهامداری کلید ورود به دنیای بورس و سرمایه‌گذاری است و بدون آن، امکان انجام هیچ‌گونه فعالیت مالی در بازار سرمایه وجود ندارد.
کد بورسی چند رقمی است؟
کد بورسی (کد سهامداری) معمولاً شامل سه حرف از ابتدای نام خانوادگی فرد به همراه یک عدد ۵ رقمی است. به این ترتیب، کد بورسی ترکیبی از حروف و اعداد است که به صورت یک شناسه‌ی منحصر به فرد برای هر شخص حقیقی یا حقوقی صادر می‌شود.
برای مثال، اگر نام خانوادگی شخصی “رضایی” باشد، کد بورسی او ممکن است به شکل زیر باشد:
رضا۱۲۳۴۵
این کد برای هر فرد منحصر به فرد است و یک بار برای همیشه صادر می‌شود.
روش دریافت کد بورسی چیست؟
برای دریافت کد بورسی (کد سهامداری)، مراحل مشخصی وجود دارد که هر فرد حقیقی یا حقوقی باید طی کند. این فرآیند شامل ثبت‌نام در سامانه‌های مختلف و احراز هویت است. در ادامه، مراحل دریافت کد بورسی را به صورت گام به گام توضیح می‌دهم:
۱. ثبت‌نام در سامانه سجام
اولین گام برای دریافت کد بورسی، ثبت‌نام در سامانه جامع اطلاعات مشتریان (سجام) است که تحت نظارت شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه فعالیت می‌کند.
- برای این کار به وبسایت سامانه سجام به آدرس www.sejam.ir مراجعه کرده و مراحل ثبت‌نام را تکمیل کنید.
- اطلاعات شناسایی، مالی، بانکی و ارتباطی خود را وارد کنید.
- پس از ثبت‌نام موفق، کد رهگیری ۱۰ رقمی از طریق پیامک برای شما ارسال می‌شود.
۲. احراز هویت (حضوری یا غیرحضوری)
پس از ثبت‌نام در سامانه سجام، باید احراز هویت خود را انجام دهید. این کار را می‌توانید به دو روش انجام دهید:
الف) احراز هویت حضوری:
- به یکی از دفاتر پیشخوان دولت یا کارگزاری‌های معتبر مراجعه کنید.
- با ارائه مدارک شناسایی (کارت ملی و شناسنامه) و کد رهگیری سجام، احراز هویت خود را انجام دهید.
ب) احراز هویت غیرحضوری (آنلاین):
- با استفاده از اپلیکیشن‌های مخصوص یا وبسایت‌هایی که خدمات احراز هویت غیرحضوری ارائه می‌دهند (مانند اپلیکیشن سیگنال، آپ، و …)، می‌توانید به صورت آنلاین و از طریق ارسال عکس و ویدئوی زنده احراز هویت کنید.
- در این روش، نیازی به حضور فیزیکی در دفاتر نیست.
۳. دریافت کد بورسی
پس از موفقیت در فرآیند احراز هویت، کد بورسی شما از طریق پیامک به شما اعلام می‌شود. این کد معمولاً طی یک تا چند روز پس از احراز هویت صادر می‌شود.
۴. انتخاب کارگزاری و افتتاح حساب معاملاتی
پس از دریافت کد بورسی، باید یک کارگزاری بورس را انتخاب کرده و در آن حساب معاملاتی باز کنید. کارگزاری‌ها واسطه‌های معاملاتی بین شما و بازار بورس هستند و شما از طریق سامانه‌های آنلاین آن‌ها می‌توانید خرید و فروش سهام انجام دهید.
- با مراجعه به سایت کارگزاری انتخابی و ثبت‌نام در آن، می‌توانید مراحل افتتاح حساب را طی کنید.
- در صورت تمایل، کارگزاری می‌تواند به صورت حضوری نیز برای شما افتتاح حساب کند.
۵. شروع معاملات
پس از دریافت کد بورسی و تکمیل فرآیند ثبت‌نام در کارگزاری، اکنون می‌توانید از طریق سامانه معاملاتی آنلاین کارگزاری به خرید و فروش سهام و سایر اوراق بهادار بپردازید.
مدارک مورد نیاز:
- کارت ملی و شناسنامه
- شماره حساب بانکی و کارت بانکی
- آدرس و کد پستی معتبر
نکته مهم:
- هر فرد تنها یک بار می‌تواند کد بورسی دریافت کند و این کد برای تمامی فعالیت‌های بورسی و فرابورسی او در سراسر ایران معتبر است.
پس از دریافت کد بورسی، شما می‌توانید از طریق پلتفرم‌های آنلاین کارگزاری‌ها به صورت مستقل به خرید و فروش سهام و سایر اوراق بهادار بپردازید.
انواع کد بورسی و مدارک لازم برای دریافت آن
کد بورسی (کد سهامداری) به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شود که برای افراد حقیقی، حقوقی و سرمایه‌گذاران خارجی متفاوت است. هر کدام از این دسته‌ها برای دریافت کد بورسی نیاز به مدارک متفاوتی دارند. در ادامه، انواع کد بورسی و مدارک لازم برای دریافت هر کدام را توضیح می‌دهیم:
۱. کد بورسی برای افراد حقیقی ایرانی
این نوع کد بورسی مخصوص افراد عادی ایرانی است که قصد دارند در بازار بورس و فرابورس فعالیت کنند.
مدارک مورد نیاز:
- کارت ملی (جدید یا قدیمی به همراه رسید کارت ملی جدید)
- شناسنامه (صفحه اول و صفحه توضیحات)
- شماره حساب بانکی و شماره شبا
- آدرس محل سکونت و کد پستی
- شماره موبایل (به نام شخص)
نحوه دریافت:
- ثبت‌نام در سامانه سجام و انجام احراز هویت (حضوری یا غیرحضوری)
- مراجعه به کارگزاری یا دفاتر پیشخوان برای تکمیل مراحل ثبت‌نام و دریافت کد بورسی
۲. کد بورسی برای افراد حقوقی ایرانی
این نوع کد برای شرکت‌ها و موسسات ایرانی صادر می‌شود که می‌خواهند در بازار سرمایه فعالیت کنند.
مدارک مورد نیاز:
- اساسنامه شرکت
- آگهی تأسیس شرکت و آگهی تغییرات (در صورت وجود)
- روزنامه رسمی که آخرین تغییرات شرکت در آن درج شده باشد
- کپی شناسنامه و کارت ملی مدیران و صاحبان امضای مجاز شرکت
- کد اقتصادی شرکت
- کد پستی و آدرس دقیق محل فعالیت
- نامه معرفی نماینده شرکت برای دریافت کد بورسی و انجام معاملات
نحوه دریافت:
- ثبت‌نام در سامانه سجام برای شرکت
- احراز هویت نماینده‌ی شرکت و مراجعه به کارگزاری برای تکمیل مراحل
۳. کد بورسی برای افراد حقیقی خارجی
سرمایه‌گذاران حقیقی خارجی نیز می‌توانند با دریافت کد بورسی در بازار سرمایه ایران فعالیت کنند.
مدارک مورد نیاز:
- پاسپورت معتبر (به همراه ترجمه رسمی)
- اجازه اقامت (در صورت اقامت بلندمدت در ایران)
- شماره حساب بانکی بین‌المللی یا حساب بانکی ایرانی
- آدرس محل سکونت و کد پستی
نحوه دریافت:
- این افراد باید از طریق کارگزاری‌های معتبر درخواست کد بورسی داده و مدارک هویتی خود را ارائه کنند. پس از احراز هویت، کد بورسی برای آن‌ها صادر می‌شود.
۴. کد بورسی برای افراد حقوقی خارجی
شرکت‌ها و موسسات خارجی نیز می‌توانند کد بورسی دریافت کرده و در بورس ایران سرمایه‌گذاری کنند.
مدارک مورد نیاز:
- اساسنامه شرکت به همراه ترجمه رسمی
- آگهی تأسیس شرکت و آگهی تغییرات (در صورت وجود)
- مدارک ثبت شرکت در کشور مربوطه به همراه ترجمه رسمی
- نامه معرفی نماینده شرکت برای دریافت کد بورسی
- پاسپورت و مدارک هویتی نماینده‌ی شرکت
- کد اقتصادی بین‌المللی شرکت
نحوه دریافت:
- شرکت‌های خارجی از طریق کارگزاری‌های ایرانی می‌توانند درخواست کد بورسی کنند. پس از بررسی مدارک و احراز هویت، کد بورسی برای آن‌ها صادر می‌شود.
نکات مهم:
- کد بورسی برای هر فرد یا شرکت یکبار صادر می‌شود و دائمی است. حتی اگر فرد در چندین کارگزاری فعالیت کند، همان کد بورسی برای تمامی معاملات او استفاده خواهد شد.
- احراز هویت برای همه انواع کدهای بورسی الزامی است و باید بر اساس اطلاعات هویتی صحیح و دقیق انجام شود.
به طور کلی، دریافت کد بورسی فرآیندی یکسان دارد، اما مدارک و جزئیات بسته به نوع متقاضی (حقیقی، حقوقی، ایرانی یا خارجی) متفاوت است.
حداقل سن برای دریافت کد بورسی چیست؟
حداقل سن برای دریافت کد بورسی در ایران ۱۸ سال است. افراد بالای ۱۸ سال می‌توانند به صورت مستقل اقدام به دریافت کد بورسی کنند و در بازار بورس و فرابورس به خرید و فروش سهام بپردازند.
افراد زیر ۱۸ سال
برای افراد زیر ۱۸ سال نیز امکان دریافت کد بورسی وجود دارد، اما برای انجام این کار نیازمند ولی یا قیم قانونی خود هستند. به عبارت دیگر، یک فرد زیر ۱۸ سال می‌تواند کد بورسی دریافت کند، اما معاملات و مدیریت دارایی‌های او توسط ولی یا قیم انجام می‌شود.
مراحل دریافت کد بورسی برای افراد زیر ۱۸ سال:
- ثبت‌نام در سامانه سجام: ولی یا قیم قانونی باید مراحل ثبت‌نام را در سامانه سجام به نمایندگی از کودک یا نوجوان انجام دهد.
- احراز هویت ولی یا قیم: احراز هویت نیز توسط ولی یا قیم انجام می‌شود.
- افتتاح حساب بانکی: برای افراد زیر ۱۸ سال، ولی یا قیم باید حساب بانکی به نام فرزند یا فرد زیر ۱۸ سال افتتاح کند، اما مدیریت حساب بانکی بر عهده ولی است.
نکته مهم:
افراد زیر ۱۸ سال نمی‌توانند به صورت مستقل معاملات را انجام دهند و این کار تنها با نظارت ولی یا قیم امکان‌پذیر است. بعد از رسیدن به سن ۱۸ سال، فرد می‌تواند به صورت مستقل فعالیت در بورس را انجام دهد.
تفاوت کد آنلاین و کد بورسی چیست؟
کد بورسی و کد آنلاین دو مفهوم مرتبط با فعالیت در بازار بورس هستند، اما کاربرد و نقش متفاوتی دارند. در ادامه تفاوت‌های این دو را توضیح می‌دهم:
۱. کد بورسی
کد بورسی (یا کد سهامداری) یک شناسه‌ی منحصر به فرد است که توسط شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه برای هر فرد یا نهاد صادر می‌شود. این کد برای شناسایی سهامداران در بازار بورس به کار می‌رود و برای تمامی معاملات و فعالیت‌های مرتبط با بورس ضروری است.
ویژگی‌های کد بورسی:
- شامل سه حرف اول نام خانوادگی و یک عدد چند رقمی است.
- یک بار صادر شده و برای همیشه معتبر است.
- با این کد می‌توانید در تمامی کارگزاری‌ها و سامانه‌های معاملاتی فعالیت کنید.
- برای شناسایی و ثبت دارایی‌ها و معاملات در بورس استفاده می‌شود.
کاربرد:
- شناسایی فرد یا نهاد در سامانه‌های بورس
- مورد نیاز برای خرید و فروش سهام و سایر اوراق بهادار
- برای دریافت سود سهام، حضور در مجامع شرکت‌ها و دریافت گزارشات مالی
۲. کد آنلاین
کد آنلاین به شناسه‌ای اشاره دارد که توسط کارگزاری‌ها به مشتریان خود برای دسترسی به سامانه معاملاتی آنلاین اختصاص داده می‌شود. با این کد، افراد می‌توانند به صورت آنلاین و بدون نیاز به حضور فیزیکی، خرید و فروش سهام انجام دهند.
ویژگی‌های کد آنلاین:
- توسط کارگزاری‌ها صادر می‌شود.
- مختص دسترسی به سامانه آنلاین کارگزاری است.
- برای معاملات برخط (آنلاین) استفاده می‌شود.
- هر فرد می‌تواند از چندین کارگزاری مختلف کد آنلاین دریافت کند و در هر یک از آن‌ها فعالیت کند.
کاربرد:
- امکان معاملات آنلاین در بازار بورس
- مدیریت حساب و پورتفوی سهام به صورت اینترنتی
- ارسال سفارشات خرید و فروش به بازار از طریق سامانه‌های آنلاین کارگزاری
تفاوت‌های کلیدی:
- ماهیت:
- کد بورسی یک شناسه منحصر به فرد است که توسط شرکت سپرده‌گذاری مرکزی و برای همه سهامداران صادر می‌شود.
- کد آنلاین توسط کارگزاری‌ها برای دسترسی به سامانه معاملاتی آنلاین صادر می‌شود.
- تعداد:
- هر فرد تنها یک کد بورسی دارد که برای تمام کارگزاری‌ها و سامانه‌های بورس یکسان است.
- هر فرد می‌تواند از چندین کارگزاری مختلف کد آنلاین دریافت کند و از طریق هر کدام از آن‌ها معاملات آنلاین انجام دهد.
- کاربرد:
- کد بورسی برای شناسایی و ثبت اطلاعات سهامداران در کل بازار بورس استفاده می‌شود.
- کد آنلاین فقط برای انجام معاملات آنلاین و دسترسی به سامانه‌های معاملاتی یک کارگزاری خاص است.
نتیجه‌گیری:
برای فعالیت در بازار بورس، ابتدا به کد بورسی نیاز دارید تا به عنوان سهامدار در سیستم‌های بورس شناخته شوید. سپس برای انجام معاملات آنلاین به کد آنلاین نیاز دارید که از طریق کارگزاری‌ها دریافت می‌شود. به طور خلاصه، کد بورسی شناسه شما در بورس است و کد آنلاین دسترسی شما به سامانه معاملاتی آنلاین کارگزاری‌ها را فراهم می‌کند.