ورود شرکت‌ها به بازار پایه فرابورس می‌تواند به عنوان یک فرصت برای جذب منابع مالی، افزایش شفافیت، رشد و توسعه کسب‌وکار و افزایش ارزش شرکت مورد استفاده قرار گیرد. در ادامه با این مقاله از اودی فایننس همراه باشید.
بازار پایه فرابورس ایران چیست؟
بازار پایه فرابورس ایران بازاری برای معامله اوراق بهادار شرکت‌هایی است که شرایط پذیرش در بورس اوراق بهادار تهران یا بازارهای اول و دوم فرابورس را ندارند یا از آن بازارها لغو پذیرش شده‌اند.
تاریخچه
بازار پایه فرابورس ایران در سال ۱۳۸۸ تأسیس شد. هدف از تأسیس این بازار، فراهم کردن بستری برای معامله اوراق بهادار شرکت‌هایی بود که به دلیل عدم تطابق با شرایط پذیرش در بورس اوراق بهادار تهران یا بازارهای اول و دوم فرابورس، امکان معامله در آن بازارها را نداشتند.
انواع تابلوها در بازار پایه
بازار پایه فرابورس ایران به سه تابلو زرد، نارنجی و قرمز تقسیم می‌شود:
- تابلو زرد: شرکت‌هایی در این تابلو درج می‌شوند که به‌طور کامل شفافیت اطلاعاتی دارند و صورت‌های مالی حسابرسی‌شده خود را به موقع منتشر می‌کنند. دامنه نوسان قیمت سهام در این تابلو ۳ درصد است.
- تابلو نارنجی: شرکت‌هایی در این تابلو درج می‌شوند که به‌طور کامل شفافیت اطلاعاتی ندارند یا صورت‌های مالی حسابرسی‌شده خود را به موقع منتشر نمی‌کنند. دامنه نوسان قیمت سهام در این تابلو ۲ درصد است.
- تابلو قرمز: شرکت‌هایی در این تابلو درج می‌شوند که دارای مشکلات و ابهامات مالی و مدیریتی هستند. دامنه نوسان قیمت سهام در این تابلو ۱ درصد است.
مزایای بازار پایه
بازار پایه فرابورس ایران مزایای متعددی برای شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران دارد:
- فراهم کردن نقدشوندگی برای اوراق بهادار شرکت‌ها: بازار پایه فرابورس ایران به شرکت‌هایی که شرایط پذیرش در بورس اوراق بهادار تهران یا بازارهای اول و دوم فرابورس را ندارند، امکان می‌دهد تا اوراق بهادار خود را به طور عمومی معامله کنند.
- کاهش هزینه‌های پذیرش و معامله: هزینه‌های پذیرش و معامله در بازار پایه فرابورس ایران نسبت به بورس اوراق بهادار تهران و بازارهای اول و دوم فرابورس کمتر است.
- فراهم کردن فرصت سرمایه‌گذاری برای سرمایه‌گذاران: بازار پایه فرابورس ایران به سرمایه‌گذاران فرصت می‌دهد تا در سهام شرکت‌هایی که در سایر بازارها قابل معامله نیستند، سرمایه‌گذاری کنند.
معایب بازار پایه
بازار پایه فرابورس ایران معایبی نیز دارد:
- ریسک سرمایه‌گذاری بالا: شرکت‌های حاضر در بازار پایه فرابورس ایران به دلیل عدم تطابق با شرایط پذیرش در بورس اوراق بهادار تهران یا بازارهای اول و دوم فرابورس، از ریسک سرمایه‌گذاری بالاتری برخوردارند.
- نبود شفافیت اطلاعاتی: برخی از شرکت‌های حاضر در بازار پایه فرابورس ایران به‌طور کامل شفافیت اطلاعاتی ندارند و این موضوع می‌تواند برای سرمایه‌گذاران ریسک ایجاد کند.
- نوسانات بالا: قیمت سهام شرکت‌های حاضر در بازار پایه فرابورس ایران به دلیل حجم معاملات پایین، نوسانات بالایی دارد.
در نهایت، سرمایه‌گذاری در بازار پایه فرابورس ایران می‌تواند سودآور باشد، اما سرمایه‌گذاران باید قبل از سرمایه‌گذاری در این بازار، به‌طور کامل از ریسک‌های آن آگاه باشند.
چرا شرکت‌ها به بازار پایه می‌روند؟
شرکت‌ها به دلایل مختلفی به بازار پایه فرابورس می‌روند. این دلایل عبارتند از:
۱. عدم تطابق با شرایط پذیرش در بورس اوراق بهادار تهران یا بازارهای اول و دوم فرابورس:
شرکت‌هایی که شرایط پذیرش در بورس اوراق بهادار تهران یا بازارهای اول و دوم فرابورس را ندارند، برای معامله اوراق بهادار خود باید به بازار پایه فرابورس بروند. این شرایط شامل مواردی مانند سودآوری، حداقل سرمایه، وضعیت مالی و شفافیت اطلاعاتی است.
۲. لغو پذیرش از بورس اوراق بهادار تهران یا بازارهای اول و دوم فرابورس:
شرکت‌هایی که به دلیل عدم تطابق با شرایط یا تخلف از قوانین، از بورس اوراق بهادار تهران یا بازارهای اول و دوم فرابورس لغو پذیرش می‌شوند، به بازار پایه فرابورس منتقل می‌شوند.
۳. تمایل شرکت به کاهش هزینه‌ها:
هزینه‌های پذیرش و معامله در بازار پایه فرابورس ایران نسبت به بورس اوراق بهادار تهران و بازارهای اول و دوم فرابورس کمتر است. به همین دلیل، برخی از شرکت‌ها که تمایل به کاهش هزینه‌های خود دارند، به بازار پایه فرابورس می‌روند.
۴. عدم تمایل شرکت به شفافیت اطلاعاتی:
برخی از شرکت‌ها تمایل به شفافیت اطلاعاتی کامل ندارند. این شرکت‌ها می‌توانند در بازار پایه فرابورس درج شوند و از ارائه برخی اطلاعات به طور عمومی خودداری کنند.
۵. وجود مشکلات و ابهامات مالی و مدیریتی:
شرکت‌هایی که دارای مشکلات و ابهامات مالی و مدیریتی هستند، به بازار پایه قرمز فرابورس منتقل می‌شوند. این موضوع به منظور هشدار به سرمایه‌گذاران در مورد ریسک سرمایه‌گذاری در این شرکت‌ها انجام می‌شود.
نکته:
سرمایه‌گذاران باید قبل از سرمایه‌گذاری در بازار پایه فرابورس ایران، به‌طور کامل از ریسک‌های آن آگاه باشند. این ریسک‌ها شامل موارد زیر است:
- ریسک نقدشوندگی: حجم معاملات در بازار پایه فرابورس ایران پایین است و ممکن است سرمایه‌گذاران در زمان مورد نظر خود نتوانند به راحتی سهام خود را به فروش برسانند.
- ریسک اطلاعاتی: برخی از شرکت‌های حاضر در بازار پایه فرابورس ایران به‌طور کامل شفافیت اطلاعاتی ندارند و این موضوع می‌تواند برای سرمایه‌گذاران ریسک ایجاد کند.
- ریسک نوسانات بالا: قیمت سهام شرکت‌های حاضر در بازار پایه فرابورس ایران به دلیل حجم معاملات پایین، نوسانات بالایی دارد.
معیارهای پذیرش شرکت در بازارهای فرابورس
معیارهای پذیرش شرکت در بازارهای فرابورس ایران به نوع بازاری که شرکت قصد دارد در آن پذیرش شود، بستگی دارد. به طور کلی، سه نوع بازار در فرابورس وجود دارد:
۱. بازار اول:
- حداقل سرمایه ثبت شده: ۵۰۰ میلیارد ریال
- حداقل تعداد سهامداران: ۷۵۰ نفر
- حداقل سابقه فعالیت در صنعت: ۳ سال
- حداقل دوره سودآوری: ۳ دوره مالی منتهی به پذیرش
- نسبت حقوق صاحبان سهام به کل دارایی: ۳۰%
- انتشار صورت‌های مالی حسابرسی‌شده: به طور منظم
- عدم وجود دعاوی حقوقی موثر بر صورت‌های مالی
۲. بازار دوم:
- حداقل سرمایه ثبت شده: ۲۰۰ میلیارد ریال
- حداقل تعداد سهامداران: ۲۵۰ نفر
- حداقل سابقه فعالیت در صنعت: ۲ سال
- حداقل دوره سودآوری: ۲ دوره مالی منتهی به پذیرش
- نسبت حقوق صاحبان سهام به کل دارایی: ۲۰%
- انتشار صورت‌های مالی حسابرسی‌شده: به طور منظم
- عدم وجود دعاوی حقوقی موثر بر صورت‌های مالی
۳. بازار پایه:
- شرکت‌هایی که شرایط پذیرش در بازار اول یا دوم فرابورس را ندارند، می‌توانند در بازار پایه درج شوند.
- در این بازار، شرکت‌ها به سه دسته تابلو زرد، نارنجی و قرمز تقسیم می‌شوند.
- شرایط پذیرش در هر تابلو متفاوت است.
علاوه بر معیارهای عمومی ذکر شده در بالا، شرکت‌ها برای پذیرش در هر یک از بازارهای فرابورس باید شرایط اختصاصی آن بازار را نیز داشته باشند.
برای اطلاعات بیشتر در مورد معیارهای پذیرش شرکت در هر یک از بازارهای فرابورس، می‌توانید به وب‌سایت فرابورس ایران مراجعه کنید.
نکاتی که باید در نظر داشته باشید:
- فرایند پذیرش در فرابورس می‌تواند زمان‌بر و پرهزینه باشد.
- شرکت‌ها باید قبل از تقاضای پذیرش در فرابورس، از مشاوره متخصصان استفاده کنند.
- پذیرش در فرابورس به معنای تضمین موفقیت شرکت نیست.
بازار پایه فرابورس چه تفاوتی با سایر بازارهای اول و دوم فرابورس دارد؟
۱. شرایط پذیرش:
- شرایط پذیرش در بازار پایه، ساده‌تر از بازارهای اول و دوم فرابورس است.
- شرکت‌هایی که شرایط پذیرش در بازار اول یا دوم فرابورس را ندارند، می‌توانند در بازار پایه درج شوند.
- در بازار پایه، شرکت‌ها به سه دسته تابلو زرد، نارنجی و قرمز تقسیم می‌شوند.
- شرایط پذیرش در هر تابلو متفاوت است.
۲. دامنه نوسان:
- دامنه نوسان قیمت در بازار پایه، به نوع تابلو بستگی دارد.
- در تابلو زرد، دامنه نوسان ۳% است.
- در تابلو نارنجی، دامنه نوسان ۲% است.
- در تابلو قرمز، دامنه نوسان ۱% است.
- دامنه نوسان در بازارهای اول و دوم فرابورس، به طور کلی بیشتر از بازار پایه است.
۳. حجم معاملات:
- حجم معاملات در بازار پایه، به طور کلی کمتر از بازارهای اول و دوم فرابورس است.
- این موضوع می‌تواند نقدشوندگی سهام در بازار پایه را کاهش دهد.
۴. ریسک:
- ریسک سرمایه‌گذاری در بازار پایه، به طور کلی بیشتر از بازارهای اول و دوم فرابورس است.
- این موضوع به دلیل شرایط پذیرش آسان‌تر و شفافیت اطلاعاتی کمتر در بازار پایه است.
۵. شفافیت اطلاعاتی:
- شرکت‌های حاضر در بازار پایه، به طور کامل شفافیت اطلاعاتی ندارند.
- این موضوع می‌تواند برای سرمایه‌گذاران ریسک ایجاد کند.
۶. هزینه‌ها:
- هزینه‌های پذیرش و معامله در بازار پایه، به طور کلی کمتر از بازارهای اول و دوم فرابورس است.
در نهایت، سرمایه‌گذاران باید قبل از سرمایه‌گذاری در بازار پایه فرابورس ایران، به‌طور کامل از ریسک‌های آن آگاه باشند.
به چه دلیل دامنه نوسان در بازار پایه قرمز کمتر از سایر بازارهاست؟
دامنه نوسان در بازار پایه قرمز کمتر از سایر بازارها به دلیل ریسک بالاتر و شفافیت اطلاعاتی کمتر شرکت‌های حاضر در این بازار است.
دلایل ریسک بالاتر در بازار پایه قرمز:
- عدم تطابق با شرایط پذیرش در بورس اوراق بهادار تهران یا بازارهای اول و دوم فرابورس: شرکت‌هایی که در این بازار حضور دارند به دلیل عدم تطابق با شرایط پذیرش در سایر بازارها، از ریسک بالاتری برخوردارند.
- وجود مشکلات و ابهامات مالی و مدیریتی: شرکت‌هایی که در تابلو قرمز درج می‌شوند، دارای مشکلات و ابهامات مالی و مدیریتی هستند که این موضوع ریسک سرمایه‌گذاری در آنها را افزایش می‌دهد.
- حجم معاملات پایین: حجم معاملات در بازار پایه قرمز به طور کلی پایین است و این موضوع می‌تواند نقدشوندگی سهام را کاهش دهد.
دلایل شفافیت اطلاعاتی کمتر در بازار پایه قرمز:
- عدم انتشار صورت‌های مالی حسابرسی‌شده: برخی از شرکت‌های حاضر در این بازار صورت‌های مالی حسابرسی‌شده خود را به طور منظم منتشر نمی‌کنند.
- عدم ارائه اطلاعات کامل به سرمایه‌گذاران: برخی از شرکت‌های حاضر در این بازار اطلاعات کامل و دقیقی را به سرمایه‌گذاران ارائه نمی‌دهند.
با توجه به ریسک و ابهامات بالاتر و شفافیت اطلاعاتی کمتر شرکت‌های حاضر در بازار پایه قرمز، دامنه نوسان در این بازار محدودتر تعیین شده است تا از نوساناتغیرمنطقی قیمت سهام و ضرر و زیانسرمایه‌گذاران جلوگیری شود.
نکاتی که باید در نظر داشته باشید:
- **سرمایه‌گذاری در بازار پایه قرمز ریسک بالایی دارد و سرمایه‌گذاران باید قبل از ورود به این بازار تحقیقات کامل را انجام داده و از ریسک بالا و شفافیت اطلاعاتی کمتر شرکت‌های حاضر در این بازار آگاه باشند.
- محدودیت دامنه نوسان به معنای کاهش ریسک سرمایه‌گذاری نیست و سرمایه‌گذاران باید در معاملات خود احتیاط کنند.
چگونه متوجه شویم یک شرکت در کدام بازار پایه قرار دارد؟
برای اینکه متوجه شوید یک شرکت در کدام بازار پایه قرار دارد، می‌توانید از روش‌های زیر استفاده کنید:
۱. سامانه اطلاعات ناشران فرابورس:
- به سامانه اطلاعات ناشران فرابورس به نشانی [نشانی وب نامعتبر برداشته شد] مراجعه کنید.
- در قسمت جستجو، نام شرکت مورد نظر خود را وارد کنید.
- در صفحه مربوط به شرکت، در قسمت “بازار” می‌توانید ببینید که شرکت در کدام تابلو (زرد، نارنجی یا قرمز) درج شده است.
۲. کد بورسی شرکت:
- کد بورسی شرکت‌های حاضر در بازار پایه با حرف “پ” شروع می‌شود.
- کد بورسی شرکت‌های حاضر در تابلو زرد با “پژ” شروع می‌شود.
- کد بورسی شرکت‌های حاضر در تابلو نارنجی با “پن” شروع می‌شود.
- کد بورسی شرکت‌های حاضر در تابلو قرمز با “پس” شروع می‌شود.
۳. سایت شرکت:
- به سایت شرکت مورد نظر خود مراجعه کنید.
- در قسمت “اطلاعات بورسی” یا “سرمایه‌گذاران” می‌توانید ببینید که شرکت در کدام بازار پایه درج شده است.
۴. تماس با کارگزاری:
- می‌توانید با کارگزاری خود تماس بگیرید و از آنها بپرسید که شرکت مورد نظر شما در کدام بازار پایه درج شده است.
نکاتی که باید در نظر داشته باشید:
- ممکن است اطلاعات موجود در سامانه اطلاعات ناشران فرابورس با اطلاعات موجود در سایت شرکت یا کارگزاری متفاوت باشد. در این صورت، به اطلاعات موجود در سامانه اطلاعات ناشران فرابورس اعتماد کنید.
- قبل از سرمایه‌گذاری در بازار پایه، تحقیقات کامل را انجام داده و از ریسک بالا و شفافیت اطلاعاتی کمتر شرکت‌های حاضر در این بازار آگاه باشید.
برای شرکت در دوره آموزش بورس و سرمایه گذاری در بازار دلار، طلا و زعفران، شناسایی هرچه بهتر دوران رونق و رکود در جهت کسب درآمد از این بازار، به صورت حضوری در اصفهان و غیرحضوری همراه با پشتیبانی مدرس دوره، روی لینک کلیک کنید.